حج، علاوه بر جنبه عبادی، از همان روزگار پیامبر9 برای حکومت اسلامی اهمیت سیاسی بسیاری داشت؛ زیرا تسلط بر مکه، نشانه مشروعیت حکومت تلقی می‌شد. ازاین‌رو خلفا یا خود مسئولیت حج را بر عهده می‌گرفتند، یا در انتخاب امیرالحاج بسیار تأمل می‌کردند. این منصب در سال نهم هجری به ابوبکر و به روایتی به علی7 اختصاص یافت. بعد از آن و در زمان خلفای بعدی نیز این وظیفه به یکی از امرای خاندان خلافت سپرده می‌شد و این در صورتی بود که خلیفه شخصاً آن را عهده‌دار نمی‌شد. با تسلط بویهیان بر خلافت، این اختیار از خلیفه سلب شد و امرای بویهی امیرالحاج را انتخاب می‌کردند. بویهیان در تمام دوران خود، این منصب را در متن حکم نقابت، به سادات علوی سپردند. چرایی اختصاص این منصب به سادات و تدوام آن، عمده‌ترین مسئله‌ای است که این مقاله می‌کوشد تا با تکیه بر روش توصیفی ـ تحلیلی، پاسخی برای آن جست‌وجو کند. یافته‌های این پژوهش حاکی از آن است که آل بویه برای حذف تدریجی مقام خلافت، از سادات در امور مهم حکومتی استفاده می‌کردند. عملکرد موفق سادات نیز ماندگاری آنان را در این مناصب را تضمین کرد.
)