مطالعه رابطه سلامت معنوی با سلامت اجتماعی گردشگران مذهبی شرکت‏ کننده در پیاده‏‌روی اربعین

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار بخش گردشگری و هتلداری، دانشکده اقتصاد مدیریت و علوم اجتماعی ،دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

2 استاد بخش جامعه ‏شناسی، دانشکده اقتصاد مدیریت و علوم اجتماعی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

3 کارشناسی ارشد جامعه‌‏شناسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

چکیده

سلامت معنوی در بردارنده ابعاد مختلف درونی و بیرونی است که با واسطه‌‏هایی قابل تبدیل به هم است. سلامت معنوی در کنار سلامت اجتماعی معنا می‌‏یابد. در این مقاله رابطه سلامت معنوی با سلامت اجتماعی گردشگران مذهبی شرکت‏ کننده در پیاده‌‏روی اربعین بررسی می‏‌شود و سؤال آن نیز عبارت است از: آیا میان سلامت معنوی و سلامت اجتماعی گردشگران مذهبی شرکت‏ کننده در پیاده‏‌روی اربعین رابطه وجود دارد؟
روش تحقیق این مطالعه توصیفی ـ همبستگی است و جامعه آماری آن نیز تمام شرکت ‏کنندگان در پیاده‌‏روی اربعین هستند. از آنجا که تعداد شرکت ‏کنندگان در این مراسم هم مشخص نیست، جامعه آماری آن نامحدود در نظر گرفته شد و حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران برای جامعه نامحدود 384 نفر تعیین گردید.
یافته‌‏ها حاکی از این است که سلامت معنوی با سلامت اجتماعی گردشگران مذهبی و نیز ابعاد سلامت معنوی (شناختی، عواطف و کنشی) با سلامت اجتماعی ارتباط معناداری دارد. همچنین وضعیت تأهل با ابعاد سلامت معنوی، و نیز جنسیت با ابعاد شناختی تفاوت معناداری دارد. در نتیجه هرچه میزان سلامت معنوی افزایش یابد، میزان سلامت اجتماعی نیز بیشتر می‏شود.
در تحقیق حاضر مشخص شد که نزدیک به 36 درصد از واریانس (تغییرات) متغیر میزان سلامت اجتماعی توسط متغیر مستقل تبیین می‏‌شود. پیاده‌‏روی اربعین با توجه به خصوصیاتی که دارد ـ از جمله حضور داوطلبانه و اختیاری افراد از طبقات مختلف اجتماعی و با سطوح مختلف اعتقادی و باوری ـ فرصت و زمینه مناسبی را برای ایجاد همبستگی، انسجام و مشارکت اجتماعی فراهم می‏‌کند که از این طریق می‏توان برای افزایش شکوفایی و پذیرش اجتماعی گام برداشت.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مراجع

  1. آتش‏‏زاده‏ شوریده، فروزان و دیگران (1395ش)، «رابطه بین سلامت معنوی پرستاران با رفتارهای مراقبتی آنان»، پژوهش در دین و سلامت, سال 3، شماره 1، ص17ـ10.
  2. ابوالقاسمی، عباس و جوانمردی, لیلا. (1391ش). «نقش مطلوبیت اجتماعی، سلامت روانی و خودکارآمدی در پیش‏بینی پیشرفت تحصیلی دانش‏آموزان دختر»، روان‏شناسی مدرسه و آموزشگاه، سال 1، شماره 2، ص20-6.
  3. اسدزندی، مینو و دیگران (1399ش). «ارزیابی تطبیقی رفتارهای سلامت معنوی مردم ایران در پاندمی کووید-۱۹ با شواهد دینی»، مجله طب نظامی، سال 22، شماره 8، ص۸۷۲-۸۶۴.
  4. اصفهانی خالقی، آتنا و قاسمی، سیدامیرحسین (1400ش). «مقایسه میزان هوش معنوی و شادکامی افرادی که در پیاده‏روی اربعین شرکت کرده‏اند با افرادی که شرکت نکرده‏اند»، مطالعات اسلام و روان‏شناسی، شماره 28، ص272-255.
  5. پادهبان، ولی‏الله و دیگران (1395ش)، «ارتباط سلامت معنوی با سلامت عمومی و سواد سلامتی در پرسنل نیروی دریایی در سال»، مجله طب دریا، شماره 3، صص۱۶۳-۱۵۷.
  6. تاج‏الدین، محمد (1396ش). «تعیین‏کننده‏های سلامت اجتماعی شهروندان منطقه دوازده تهران». برنامه‏ریزی رفاه و توسعه اجتماعی, 8 (32), ص61-96.
  7. جلالی فراهانی، علیرضا و حسینی ذیجود، سیدرضا (1398ش). «پژوهش و پژوهشگران حوزه بهداشت، درمان و سلامت در خدمتِ پیاده‏روی اربعین»، مجله طب نظامی. شماره 21، ص۵۴۸-۵۴۷.
  8. دانا، امیر و دیگران (1395ش)، «تبیین سلامت روحی و روانی بر اساس نگرش مذهبی در ورزشکاران جوان»، فصلنامه پژوهش‏های اعتقادی کلامی، سال 7، شماره 1، ص282-302.
  9. زمانخانی، فریبا و دیگران (1398ش)، «تحلیل وضعیت سلامت اجتماعی کلیه استان‏های جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه سلامت جامعه. سال 3، شماره 3، ص9-181.
  10. عیدی، روح‏انگیز و علیوندی‏وفا، مرضیه (1390ش)، «بررسی رابطه سلامت روان‏شناختی و بهزیستی اجتماعی و عاطفی با نقش میانجی بهزیستی معنوی»، تحقیقات روان‏شناختی جدید، ص1-10.
  11. فیروزبخت، مژگان و دیگران (1396ش)، «بررسی عوامل موثر بر سلامت اجتماعی زنان: یک مطالعه مروری در مجلات فارسی»، سلامت اجتماعی, سال 4، شماره 3، ص200ـ190.
  12. گیویان، عبدالله و امین، محسن (1396ش)، «محبت و هویت در آیینه نمایش جهانی اربعین؛ مطالعه ماهیت، کارکردها و ساختار پیاده‏روی اربعین از منظر ارتباطات آیینی»، فصلنامه دین و ارتباطات، ش 52، ص194-167.
  13. مدیری، فاطمه و دیگران (1396ش)، «بررسی سلامت اجتماعی و عوامل اثرگذار بر آن»، توسعه اجتماعی، ص7-28.
  14. نازک‏تبار، حسین و شتابان، نیلوفر (1398ش)، «بررسی رابطه سلامت معنوی با سازگاری اجتماعی و کیفیت زندگی در بیماران مبتلا به سرطان»، مجله سلامت و مراقبت. سال 21، شماره 4، ص۲۸۳-۲۹۲.
  15. همایون، محمدحسین و بد، محبوبه (1397ش)، «تبیین انگیزه‏های معنوی گردشگران در سفرهای معنوی: مطالعه موردی رویداد پیاده‏روی اربعین»، مجموعه مقالات سمینار علمی جایگاه گردشگری در اقتصاد مقاومتی، ص1-20.
  16. یوسفی، فایق و دیگران (1398ش)، «بررسی سلامت معنوی و ارتباط آن با سلامت روان در دانشجویان جدیدالورود دانشگاه علوم پزشکی کردستان»، مجله روانشناسی و روانپزشکی شناخت، سال 6، شماره 4، ص۱۰۰-۱۰۹.
  17. Bożek A, Nowak PF and Blukacz M (2020) The Relationship Between Spirituality, Health-Related Behavior, and Psychological Well-Being. Front
  18. Farshadnia,E.,Koochakzaei,M.,Borji,M. et Spritual Health as a Predictor of Social and General Health in University Students? A Study in Iran,2018.
  19. Jaberi, , & MOMENNASAB, M., & CHERAGHI, M., & YEKTATALAB, S., & EBADI, A. (2019). Spiritual Health as Experienced by Muslim Adults in Iran: A Qualitative Content Analysis. SHIRAZ E MEDICAL JOURNAL, 20 (12), 1-10.
  20. Jafari N, Zamani A, Farajzadegan Z, Bahrami F, Emami H, Loghmani The effect of spiritual therapy for improving the quality of life of women with breast cancer: A randomized controlled trial. Psychol Health Med. 2013،18 (1):56–69.
  21. Moaven Z, Movahed M, Iman M T I, Tabiee (2017)Spiritual Health through Pilgrimage Therapy: A Qualitative Study. Health Spiritual Med Ethics. 2017، 4 (4):39-31
  22. Keyes, L. M & Shapiro, A. (2004), Social well-being in the United States: A Descriptive Epidemiology, In Orville Brim,Healthing are you? A national study of well-being of Midlife. University of Chicago press, 350-37127.
  23. Paloutzian, F. & Ellison, C. W. (1982).Spiritual wellbeing scale. In P. C. Hill & R. W.Hood (Eds.),Measures of religiosity. Birmingham, AL:Religious Education Press.p. 382-385.
  24. Rezaei M, Adib-Hajbaghery M, Seyedfatemi N, Hoseini (2008). Prayer in Iranian cancerpatients undergoing chemotherapy. Complementary therapies in clinical practice.14 (2):90-7.
  25. Tognetti (2014) Social Health. In: Michalos A.C. (eds) Encyclopedia of Quality of Life and Well-Being Research. Springer, Dordrecht.
  26. Wulff DM (2007). Psychology of religion: Classic and Dehghani M, translator. Tehran: Roshd.
پژوهشنامه حج و زیارت
دوره 7، شماره 3 - شماره پیاپی 18
پاییز 1401
آذر 1401
صفحه 145-168

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار