کشورهای‌اسلامی علیرغم داشتن اشتراک ایمانی و رفتاری به دلیل تنوع فرهنگی، مذهبی، نژادی و سایر تمایزات، آبستن نابسامانی، اختلاف، عدم همکاری و بی‌اعتمادی هستند. مقاله حاضر، ادراک نقش حج را بعنوان یک برنامه مشترک و سرمایه اجتماعی، راه حل این مسائل دانسته و آن را در پیام‌های رهبری‌به حجاج از سال 1368 تا 1400 مطالعه کرده‌است. این تحقیق برای کارگزاران حج، کاربردی است. برای کشف مضامین سرمایه اجتماعی با روش تحلیل مضمون، همه پیام‌های رهبری به حجاج از سال 1368-1400 در پاسخ به سئوال: آیا حج می‌تواند به عنوان سرمایه اجتماعی در حل مسائل کشورهای‌اسلامی کاربرد داشته باشد؟.مورد مطالعه قرار‌گرفتند. یافته‌های‌تحقیق در قالب جداول مضامین پایه، سازمان دهنده و فراگیر و شبکه مضامین نشان دادند‌که حج: 1- یک شبک روابط گسترده و انجمن داوطلبانه بین الملل‌اسلامی است.2- مواقف، شعائر و مناسک آن از عناصر مهم همگرایی و اعتماد‌سازی هستند. 3- عرصه تعامل و همبستگی ملل و دول اسلامی است. 4- عرصه شناخت و بازشناسی ملل اسلامی است، 5- منبع تولید قدرت است. این مولفه‌ها سازنده یک سرمایه‌ای است‌که در دهه‌های اخیر با عنوان سرمایه اجتماعی نام برده می‌شود. این مولفه‌ها سازنده یک سرمایه‌ای است‌که در دهه‌های اخیر با عنوان سرمایه اجتماعی نام برده می‌شود.
فتحی, یوسف. (1401). حج بمثابه سرمایه اجتماعی: با تاکید بر پیام‌های آیت‌الله خامنه‌ای به حجاج 1368-1400 به روش تحلیل مضمون. پژوهشنامه حج و زیارت, (), -.
MLA
یوسف فتحی. "حج بمثابه سرمایه اجتماعی: با تاکید بر پیام‌های آیت‌الله خامنه‌ای به حجاج 1368-1400 به روش تحلیل مضمون". پژوهشنامه حج و زیارت, , , 1401, -.
HARVARD
فتحی, یوسف. (1401). 'حج بمثابه سرمایه اجتماعی: با تاکید بر پیام‌های آیت‌الله خامنه‌ای به حجاج 1368-1400 به روش تحلیل مضمون', پژوهشنامه حج و زیارت, (), pp. -.
VANCOUVER
فتحی, یوسف. حج بمثابه سرمایه اجتماعی: با تاکید بر پیام‌های آیت‌الله خامنه‌ای به حجاج 1368-1400 به روش تحلیل مضمون. پژوهشنامه حج و زیارت, 1401; (): -.
)