دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه سیستان
چکیده
کشورهای حوزه مغرب اسلامی، از دیرباز، از فرهنگ غنی اسلامی برخودار بوده‌اند. امام مالک بن انس و بسیاری از شاگردان برجسته وی، مورد اقبال مردمان این دیار بوده‌اند تا آنجا که از مالک به عنوان امام اهل مغرب یاد می‌شود. موج افراطی‌گری که در سده‌های اخیر گریبانگیر جهان اسلام شده این خطه را نیز، که از فرهنگ شناخته شده‌ای برخوردار بوده، تا حد زیادی درگیر ساخته است. تحقیق پیرامون کیفیت و چرایی نفوذ آموزه‌های وهابیت و تأثیرگذاری آن بر فرهنگ مردمان این جغرافیا می‌تواند به بیدارسازی آنان و متوجه ساختن ایشان به پیشینه فرهنگی خودشان کمک شایانی کند. اما آنچه اخیراً مورد اهتمام شبکه‌های گسترده وهابیت قرار گرفته، تلاش جهت عادی‌سازی این آموزه‌های افراطی و حتی القای همگرایی آنها با آرای فقهای مغرب اسلامی نظیر مالک است. یکی از این محققین، ابوسفیان مصطفی باحُّو سلاوی مغربی است که کوشیده تا اثبات کند فقهای مغرب، از آراء افراطی و همگرا با باورهای وهابیت پیرامون تعظیم قبور انبیا و اولیا برخوردار بوده‌اند. بر پایه یافته‌های این پژوهش؛ که به روش توصیفی ـ تحلیلی به نگارش در آمده، ادعاهای وی همگی محصول تقطیع کلمات فقهای مغرب و برداشت ناصواب از کلمات ایشان است. در نتیجه هیچ‌گونه همگرایی میان اندیشه‌های وهابیت و آرای فقهای مغرب اسلامی در این زمینه وجود ندارد.
ابن تیمیة، أحمد بن عبد الحلیم (1406ه)، منهاج السنة النبویة فی نقض کلام الشیعة القدریة، المحقق: محمد رشاد سالم، جامعة الإمام محمد بن سعود الإسلامیة، چاپ اول.
ـــــــــــ (1408ه)، الفتاوی الکبری لابن تیمیة، نشر دار الکتب العلمیة، چاپ اول.
ابن حنبل (1421ه)، مسند الإمام أحمد بن حنبل، المحقق: شعیب الأرنؤوط ـ عادل مرشد، وآخرون، مؤسسة الرسالة، چاپ اول.
ابن قیم جوزیه، محمد بن أبی‌بکر (1415هـ)، زادالمعاد فی هدی خیر العباد، نشر مؤسسه الرساله، بیروت، مکتبه المنار الاسلامیه، الکویت، چاپ بیست‌وهفتم.
إبن کثیر، إسماعیل بن عمر (1419ه)، جامع المسانید والسُّنَن الهادی لأقوم سَنَن، تحقیق عبدالملک بن عبدالله الدهیش، بیروت، دار خضر للطباعة والنشر والتوزیع، چاپ دوم.
ألبانی، أبوعبدالرحمن محمد (1431ه)، موسوعة العلامة الإمام مجدد العصر محمد ناصر الدین الألبانی، مرکز النعمان للبحوث والدراسات الإسلامیة وتحقیق التراث والترجمة، صنعاء ـ الیمن، چاپ اول.
جبرتی، عبدالرحمن (بیتا)، تاریخ عجائب الآثار فی التراجم والأخبار، بیروت، نشر دار الجیل.
السلاوی المغربی، أبوسفیان مصطفی باحُّو (1428ه)، علماء المغرب ومقاومتهم للبدع والتصوف والقبوریة والمواسم، جریدة السبیل، المغرب، چاپ اول.
ـــــــــــ (1433ه)، العلمانیة والمذهب المالکی، جریدة السبیل، المغرب، چاپ اول.
شوکانی، محمد بن علی (1413هـ)، نیل الأوطار، تحقیق: عصام الدین الصبابطی، مصر، دار الحدیث، چاپ اول.
صدر، محمد باقر (1408 ق). مباحث الأصول، قم، چاپ اول.
عثیمین، محمد بن صالح (1413ه)، مجموع فتاوی ورسائل فضیلة الشیخ محمد بن صالح العثیمین، دار الوطن، دار الثریا.
عدوی، علی بن أحمد (1414هـ)، حاشیة العدوی علی شرح کفایة الطالب الربانی، المحقق: یوسف الشیخ محمد البقاعی، بیروت، دار الفکر.
فانی اصفهانی، علی (1401 ق)، آراء حول مبحث الألفاظ فی علم الأصول، قم، چاپ اول.
قرطبی، محمد بن أحمد (1408م)، البیان والتحصیل والشرح والتوجیه والتعلیل لمسائل المستخرجة، با تحقیق محمد حجی، بیروت، نشر دار الغرب الاسلامی، چاپ دوم.
قیروانی، عبدالله بن عبدالرحمن (1999م)، النَّوادر والزِّیادات علی مَا فی المدَوَّنة من غیرها من الأُمهاتِ، دار الغرب الإسلامی، چاپ اول.
مالک بن انس (1406هـ)، موطأ الإمام مالک، تصحیح محمد فؤاد عبدالباقی، لبنان، دار احیاء التراث العربی.
ـــــــــــ (1415هـ)، المدونة، دار الکتب العلمیة، چاپ اول.
مسلم بن الحجاج (بیتا)، المسند الصحیح المختصر بنقل العدل عن العدل إلی رسول اللهﷺ، محقق: فؤاد عبدالباقی، بیروت، دار احیاء التراث العربی.
مظفر، محمد رضا (1375 ش)، أصول الفقه، قم، طبع اسماعیلیان، چاپ پنجم.
نفراوی، شهاب‌الدین (1415هـ)، الفواکه الدوانی علی رسالة ابن أبی زید القیروانی، دار الفکر.
هیثمی، علی بن أبی‌بکر (1414هـ)، مجمع الزوائد ومنبع الفوائد، تحقیق حسام‌الدین القدسی، قاهره، مکتبه القدسی.
)
