نقش حج و حرمین در جنبش‌های مهدوی مغرب اسلامی؛ بررسی موردی محمد احمد سودانی

1. ابن تغری بردی (1392ق)، النجوم الزاهرة فی ملوک مصر و القاهرة، قاهره، وزاره الثقافه و الارشاد.
2. ابن خلکان (بی‌تا)، وفیات الاعیان، بیروت، دارالفکر.
3. احمد السایر، حبیب (1995م)، السودان من نمیری الی البشیر، خارطوم، دارجامعه الخارطوم للنشر.
4. احمد موسی، بابکر (بی‌تا)، الترکیة و المهدیة فی السودان، بی‌جا، اداره النشر الثقافی.
5. اسدآبادی، سیدجمال‌الدین و عبده، محمد (بی‌تا)، العروة الوثقی، تحقیق: سیدهادی خسروشاهی، قاهره.
6. الاکوش، احمد کاظم (1429ق)، ادعاءالمهدیة عبر التاریخ، بیروت، دارالسجاد.
7. بروکلمان، کارل (1993م)، تاریخ الشعوب الاسلامیة، ترجمه: نبیه امین فارس و منیر بعلبکی، بیروت، دارالعلم للملایین.
8. بنجامین، ساموئل گرین ویلر (1363)، ایران و ایرانیان، تهران.
9. پاک، محمدرضا، «مهدویت در غرب اسلامی»، فصلنامه علمی ـ پژوهشی تاریخ اسلام، شماره 27، پاییز 1385.
10. جمعی از محققان (بی‌تا)، جنبش‌ها و نهضت‌های سیاسی اسلام معاصر، قم، زمزم هدایت.
11. حاج حمد، محمد ابوالقاسم (1980م)، السودان المأزق التاریخی و آفاق المستقبل، بیروت، دارالکتب للنشر.
12. خسروشاهی، سیدهادی، جمال الدین الحسینی (1431)، داعیة التقریب و التجدید الاسلامی: دراسات فی تاریخ حیاته و افکاره، تهران، مجمع جهانی تقریب.
13. خسروشاهی، سیدهادی (1390)، حرکت اسلامی سودان. (تاریخ و اهداف، از آغاز تا کنون)، تهران، مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی.
14. دارمستتر، جیمز (1317)، مهدی از صدر اسلام تا قرن سیزدهم، ترجمه: محسن جهانسوز، تهران، کتابفروشی ادب.
15. دمیرباش، اوغورخان (2001ن)، السودان فی العهد العثمانی. (من خلال وثائق الارشیف العثمانی)، ترجمه: صالح سعداوی، استانبول، مرکز الأبحاث للتاریخ و الفنون و الثقافه الاسلامیه.
16. دولتشین، عبدالعزیز (1428ق)، الرحلة السریة للعقید الروسی عبدالعزیز دولتشین الی الحجاز سنه1898 ـ 1899م، بیروت، دار العربیه للموسوعات.
17. زرکلی، خیرالدین (1989م)، الأعلام قاموس تراجم لأشهر الرجال و النساء من العرب و المستعربین و المستشرقین، بیروت، دار العلم للملایین.
18. زعیم‌الدوله تبریزی (1346)، مفتاح باب الابواب، ترجمه: حسن فرید گلپایگانی، تهران، انتشارات فراهانی.
19. سپهر، عبدالحسین خان (1386)، مرآت الوقایع مظفری‏، محقق: عبدالحسین نوایی‏، تهران، میراث مکتوب.
20. سدیدالسلطنه مینابی بندرعباسی، محمدعلی (1362). سفرنامه سدید السلطنة، محقق: احمد اقتداری، تهران، بهنشر.
21. شبلی، عبدالودود (1979ن)، الاصول الفکریة لحرکة المهدی السودانی و دعوته، قاهره، دارالمعارف.
22. شقیر، نعوم (1981م)، تاریخ السودان، تحقیق و تقدیم: محمد ابراهیم ابوسلم، بیروت، دارالجیل.
23. الصاوی، عبدالعزیز حسین و جادین، محمد علی (1990م)، الثورة المهدیة فی السودان مشروع رؤیه جدیدة، خرطوم، دارالفارابی.
24. عطا الله الجمل، شوقی و ابراهیم، عبدالله عبدالرازق (1996م)، تاریخ المسلمین فی افریقیا و مشکلاتهم، قاهره، دار الثقافه للنشر و التوزیع.
25. علی خانی، اسماعیل، ِ«جریان‌شناسی جنبش­های مهدوی»، فصلنامه علمی ـ تخصصی معرفت کلامی، شماره 3، پاییز 1389.
26. عمر بشیر، محمد (1978م)، تاریخ الحرکة الوطنیة فی السودان، ترجمه: هنری ریاض، ولیم ریاض و الجنید علی عمر، سودان، دارالسودانیه للکتب.
27. العوض، یحیی (بی‌تا)، اصحاب الوقت، اشراف السودان رجالا و مقامات قراءة معاصرة، سودان، شمبات.
28. فوزی باشا، ابراهیم (1319ق)، تاریخ السودان بین یدی غردون و کتشنر، بی‌جا، اداره جریده المؤید.
29. قاضی‌عسکر، سیدعلی (1386)، خاطرات سفر آیت الله ری شهری به کشورهای عربستان، کنیا، سودان، تهران، مشعر.
30. کرومر (1960م)، بریطانیا فی السودان، ترجمه: عبدالعزیز احمد عرابی، قاهره، الشرکه العربیه للطباعه و النشر.
31. گروهی از نویسندگان (1388)، سفرنامه‌های خطی فارسی، تهران، اختران، 1388.
32. محمد جوهر، حسن، حسن مخلوف (1970م)، حسنین، السودان، ارضه و تاریخه و حیاة شعبه، بی‌جا، 1970م.
33. محمد حسن، سعد (1373ق)، المهدیة فی الاسلام منذ اقدم العصور حتی الیوم، مصر، دارالکتب العربی.
34. مقری، رضا و کاظمی راد، احمد، «خاستگاه پیدایش جنبش منجی‌گرایانه مهدی سودانی»، فصلنامه علمی ـ ترویجی پژوهش‌های مهدوی، شماره 15، زمستان 1394.
35. مقریزی، تقی‌الدین (1418ق)، المواعظ و الإعتبار بذکر الخطط و الآثار، بیروت، دارالکتب العلمیه.
36. مهری کرکوکی، محمد (1332ق)، رحلة مصر و السودان، مصر، مطبعه الهلال.
37. نجم‌الدوله، عبدالغفار بن علی محمد (1386)، سفرنامه دوم نجم الدوله به خوزستان، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
38. نجیله، حسن (1994م)، ملامح من المجمتع السودانی، خرطوم، دار الخرطوم للطباعه و النشر.
39. نهاوندی، علی‌اکبر (1386)، العبقری الحسان فی احوال مولانا صاحب الزمان، محقق: صادق بزرگمهر، قم.

هالت، پی. ام، ام دبلیو دالی (1366)، تاریخ سودان بعد از اسلام، ترجمه: محمدتقی اکبری، مشهد، بنیاد پژوهش­های اسلامی آستان قدس.