2
دانش آموخته سطح 4 حوزه علمیه قم و دکترای فقه و مبانی حقوق
چکیده
پس از فتح سرزمینهای غربی توسط مسلمانان و به دنبال سقوط امویان و عباسیان و روی کار آمدن مرابطان، که به گسترش و نشر مذهب مالکی پرداختند، اهالی مغرب اسلامی مذهب فقهی مالکی را برگزیدند. نفوذ فقه مالکی مانع نفوذ مذاهب فقهی دیگر به این دیار گردید. لکن اسناد تاریخی حکایت از نفوذ فقه جعفری و آئین تشیع در میان گروههایی از اهالی مغرب دارد. در دهههای اخیر فعالیتهای گستردهای جهت اثبات همگرایی فقهای مغرب اسلامی با آموزههای وهابیت صورت گرفته است. از آنجا که یکی از مهمترین بخشهای تلاشهای وهابیت، معطوف به اثبات مشرکانه بودن پارهای از مصادیق تعظیم شعائر است، لازم است به بررسی کیفیت تعظیم شعائر و عناصر دخیل در مشروعیت آن از منظر فقهای مغرب پرداخته شود تا بطلان دیدگاه همگرایی ایشان با فقهای وهابی نتیجه گرفته شود. بر پایه یافتههای این پژوهش ـ که به روش تحلیلی انجام شده است ـ فقهای مغرب نه تنها همگرایی با وهابیت ندارند؛ بلکه در همگرایی نسبتاً کامل با فقهای امامیه قرار دارند. سه عنصر "قصد، عنوان و شکل تعظیم شعائر" عناصر سهگانه دخیل در مشروعیت مصداق تعظیم شعائر از منظر فقهای مغرب اسلامی و فقهای امامیه هستند.
ابن اثیر جزری، مبارک بن محمد، النهایة فی غریب الحدیث و الأثر، قم، مؤسسه مطبوعاتی اسماعیلیان، چاپ اول.
ابن تیمیة، احمد بن عبدالحلیم (1406ه/1986م)، منهاج السنة النبویة فی نقض کلام الشیعة القدریة، تحقیق محمد رشاد سالم، جامعة الإمام محمد بن سعود الإسلامیة، چاپ اول.
إبن العثیمین، محمد بن صالح (1424ق)، القول المفید علی کتاب التوحید، دار ابن الجوزی، المملکة العربیة السعودیة، چاپ دوم.
ابن کثیر، إسماعیل بن عمر (1419هـ)، جامع المسانید والسُّنَن الهادی لأقوم سَنَن، بیروت ـ لبنان، تحقیق عبدالملک بن عبدالله الدهیش، دار خضر للطباعة والنشر والتوزیع، چاپ دوم.
ابن منظور، ابوالفضل، جمال الدین، محمد بن مکرم (1414)، لسان العرب، بیروت ـ لبنان، دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع، چاپ سوم.
باحُّو السلاوی المغربی، أبوسفیان مصطفی (1428 ه ـ 2007م)، علماء المغرب ومقاومتهم للبدع والتصوف والقبوریة والمواسم، چاپ اول، المغرب.
بحرانی، یوسف بن احمد بن ابراهیم (1405ق)، الحدائق الناضرة فی أحکام العترة الطاهرة، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ اول.
بهجت، محمدتقی (1428ق)، استفتائات (بهجت)، قم، دفتر حضرت آیة الله بهجت، چاپ اول.
تبریزی، جواد بن علی، صراط النجاة (للتبریزی).
حسینی شیرازی، سیدصادق (1428ق)، ألف مسألة فی بلاد الغرب، بیروت ـ لبنان، دار العلوم ـ مؤسسة الإمامة، چاپ اول.
حمیری، نشوان بن سعید (1420ق)، شمس العلوم و دواء کلام العرب من الکلوم، بیروت ـ لبنان، دار الفکر المعاصر، چاپ اول.
خامنهای، سیدعلی بن جواد (1420ق)، أجوبة الاستفتاءات (بالعربیة)، بیروت ـ لبنان، الدار الإسلامیة، چاپ دوم.
خمینی، سیدروح اللّه (1424ق)، توضیح المسائل (محشّٰی ـ امام خمینی)، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه، چاپ هشتم.
موذنی, محمدسعید, & موذنی بیستگانی, حمید. (1399). کیفیت تعظیم شعائر و عناصر دخیل در مشروعیت آن (از منظر فقهای امامیه و مغرب). پژوهشنامه حج و زیارت, 5(3), 89-109.
MLA
محمدسعید موذنی; حمید موذنی بیستگانی. "کیفیت تعظیم شعائر و عناصر دخیل در مشروعیت آن (از منظر فقهای امامیه و مغرب)". پژوهشنامه حج و زیارت, 5, 3, 1399, 89-109.
HARVARD
موذنی, محمدسعید, موذنی بیستگانی, حمید. (1399). 'کیفیت تعظیم شعائر و عناصر دخیل در مشروعیت آن (از منظر فقهای امامیه و مغرب)', پژوهشنامه حج و زیارت, 5(3), pp. 89-109.
VANCOUVER
موذنی, محمدسعید, موذنی بیستگانی, حمید. کیفیت تعظیم شعائر و عناصر دخیل در مشروعیت آن (از منظر فقهای امامیه و مغرب). پژوهشنامه حج و زیارت, 1399; 5(3): 89-109.