بررسی فقهی وظیفه عاجز از تلفظ صحیح تلبیه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته سطح 4 و استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم

2 دانش آموخته جامعة الزهرا (س)

چکیده

یکی از واجبات احرام، تلبیه است که باید به‌صورت عربی و صحیح ادا شود؛ اما بسیاری از غیر عرب­زبانان از تلفظ صحیح تلبیه عاجزند و همین مسئله موجب اضطراب خاطر و نگرانی بسیاری از حجاج می‌شود و ازآنجاکه در مورد وظیفه این افراد، نظرات مختلفی توسط فقهای امامیه ارائه ‌شده است، شناخت فتاوای فقها در این مسئله و بررسی ادلة ایشان برای رسیدن به نظریة حق، کاملاً ضروری به نظر می‌رسد. نظرات متفاوت فقها برگرفته از روایات است، که پس از بررسی سندی و دلالی ادله، مشخص می­شود تنها ادله بدون اشکال در این موضوع، دو روایت صحیحه «مسعده» و معتبره «زراره» است که باید بین آنها جمع کرد و عرفی­ترین وجه جمع بین این دو روایت، جمع به نص و ظاهر است که مهم‌ترین نوآوری تحقیق نیز به شمار می‌رود. به این بیان که روایت مسعده در کفایت تلفظ اشتباه توسط عاجز صراحت دارد و روایت زراره در وجوب نایب گرفتن برای تلفظ تلبیه ظهور دارد که ـ با توجه به ‌صراحت روایت مسعده ـ دست از این ظهور کشیده و آن را حمل بر استحباب می­کنیم. بنابراین تلفظ تلبیه توسط افراد عاجز به هر نحوی که قادر به آن هستند، کافی است؛ اما احتیاط مستحب در این است که علاوه بر تلفظ ملحون، از استنابه نیز استفاده شود و احتیاط بیشتر در این است که ترجمه تلبیه نیز به آن افزوده شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


  1. قرآن کریم، (1373ش)، مکارم شیرازی، ناصر، دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامی، قم، چاپ دوم.

    1. آملی، محمدتقی (1380‌ق)، مصباح الهدی فی شرح العروة الوثقی، تهران، نشر مؤلف‌.
    2. ابن سعید حلی، یحیی بن سعید (1405‌ق)، الجامع للشرائع، قم، مؤسسة سید الشهداء العلمیة‌.
    3. افتخاری گلپایگانی، علی (1428ق)، آراء المراجع فی الحج (بالعربیة)، تهران، نشر مشعر.
    4. بحرانی، یوسف‌‌بن ‌احمد (1405‌ق)، الحدائق الناضرة فی أحکام العترة الطاهرة‌، قم، دفتر انتشارات اسلامی.
    5. بهجت، محمدتقی (1424ق)، مناسک حج و عمره، قم، انتشارات شفق، چاپ سوم.
    6. تبریزی، جواد بن علی (1415ق)، مناسک الحج، قم، دارالصدیقة الشهیدة.
    7. ــــــــــ (1423ق)، التهذیب فی مناسک العمرة و الحج، قم، دار التفسیر.
    8. حرّ عاملی، محمد بن حسن (1409‌ق)، وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة، قم، مؤسسه آل البیت:.
    9. حسینی شاهرودی، سیدمحمود (1402ق)، کتاب الحج، قم، مؤسسه انصاریان.
    10. حکیم، سیدمحسن (1416ق)، دلیل الناسک (تعلیقة وجیزة علی مناسک الحج للنائینی)، نجف اشرف، مدرسه دارالحکمة، چاپ سوم.
    11. ـــــــــــ (1416ق)، مستمسک العروة الوثقی، قم، مؤسسه دار التفسیر.
    12. خامنه‌ای، سیدعلی (1426ق)، مناسک الحج، تهران، نشر مشعر.
    13. خمینی، سیدروح الله (بی‌تا)، تحریر الوسیلة، قم، مؤسسه مطبوعات دارالعلم.
    14. خوانساری، سید احمد (1405ق)، جامع المدارک فی شرح مختصر النافع، قم، مؤسسه اسماعیلیان، دوم، چاپ دوم.
    15. خویی، سیدابوالقاسم (1411ق)، مناسک الحج، قم، چاپخانه مهر،
      چاپ یازدهم.
    16. ــــــــــــــ (1418ق)، موسوعة الإمام الخویی، قم، مؤسسه احیاء آثار الامام الخویی.
    17. درگاهی، مهدی و عندلیبی، رضا (1393ق)، مقام ابراهیم و جایگاه آن در فقه، تهران، نشر مشعر.
    18. سبحانی تبریزی، جعفر (1428ق)، مناسک الحج و أحکام العمرة، قم، مؤسسه امام صادق٧‌.
    19. سبزواری، سید عبدالاعلی (1413‌ق)، مهذب الأحکام فی بیان الحلال و الحرام، قم، مؤسسة المنار، دفتر معظم له.
    20. شبیری ­زنجانی، سیدموسی (1419ق)، کتاب نکاح، مؤسسة پژوهشی رأی پرداز.
    21. ــــــــــ (1421ق)، مناسک الحج، قم، مؤسسة الولاء للدراسات.
    22. شهید اول، محمد بن مکی (1417ق)، الدروس الشرعیة فی فقه الامامیة، قم، دفتر انتشارات اسلامی.
    23. صدوق، شیخ محمد بن علی (1413ه‍ .ق)، کتاب من لایحضره الفقیه، قم، دفتر انتشارات اسلامی.
    24. صاحب جواهر، محمدحسن بن باقر (1404‌ق)، جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، بیروت، دار إحیاء التراث العربی.
    25. صافی­گلپایگانی، لطف الله (1423ق)، فقه الحج، قم، مؤسسه حضرت معصومه٣، چاپ دوم.
    26. طباطبائی کربلایی، علی بن محمدعلی (1418‌ه‍.قریاض المسائل فی تحقیق الأحکام بالدلائل، قم، مؤسسه آل البیت:.
    27. طوسی، محمد بن حسن (1407‌ق)، تهذیب الأحکام، تهران، دارالکتب الإسلامیة.
    28. ــــــــــــــ (بی­تا)، الفهرست، نجف، المکتبة الرضویة.
    29. علامه حلی، حسن‌‌بن ‌یوسف‌‌ (1420‌ق)، تحریر الأحکام، قم، مؤسسه امام صادق٧‌.
    30. ــــــــــــــ (1413ق)، مختلف الشیعة فی أحکام الشریعة، قم، دفتر انتشارات اسلامی.
    31. ــــــــــــــ (1414‌ق)، تذکرة الفقهاء، مشهد، مؤسسه آل‌البیت:.
    32. فاضل لنکرانی، محمد (1418ق)، تفصیل الشریعة فی شرح تحریر الوسیلة ـ الحج، بیروت، دارالتعارف للمطبوعات، چاپ دوم.
    33. ــــــــــــــ (بی­تا)، مناسک الحج، بی­نا، بی­جا. (نرم افزار فقه اهل البیت:2)
    34. فاضل هندی، محمد بن حسن (1416ق)، کشف اللثام و الإبهام عن قواعد الأحکام، قم، دفتر انتشارات اسلامی.
    35. کلینی، محمد بن یعقوب (1407ق)، الکافی، تهران، دارالکتب الاسلامیة، چاپ چهارم.
    36. مکارم شیرازی، ناصر (1416ق)، مناسک الحج، قم، انتشارات مدرسه امام علی بن ابی­طالب7، چاپ دوم.
    37. موسوی عاملی، محمد بن علی (‌1411ق)،‌ مدارک الأحکام فی شرح عبادات شرائع الإسلام‌، بیروت، مؤسسه آل البیت:.
    38. نراقی، احمدبن محمدمهدی (1415ق)، مستند الشیعة فی أحکام الشریعة، قم، مؤسسه آل البیت:.
    39. وحید خراسانی، حسین (1428ق)، مناسک الحج، قم، مدرسة الامام باقرالعلوم٧، چاپ پنجم.
    40. یزدی، سیدمحمدکاظم (1409ق)، العروة الوثقی، بیروت، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، چاپ دوم.

    یزدی، سیدمحمدکاظم بن عبدالعظیم (1419ق)، العروة الوثقی (المحشی)، قم، دفتر انتشارات اسلامی.