حکم عمره تمتع در فرض خروج از مکه قبل از انجام حج

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه فقه و حقوق دانشکده الهیات دانشگاه قرآن و حدیث

چکیده

نوشتار پیش‌رو درصدد بررسی حکم عمره تمتع، در فرضی است که متمتع قبل از انجام حج تمتع از مکه خارج شود. در این صورت، اگر متمتع در همان ماه قمری انجام عمره به مکه بازگردد به‌اتفاق فقیهان امامیه، عمرة تمتع او صحیح است؛ البته برخی از فقیهان معاصر، معتقدند عمره تمتع فردی که بدون عذر از مکه خارج شده باشد، باطل است. اما حکم عمرة تمتع در صورت بازگشت در غیر ماه انجام عمره، مورد اختلاف است. گرچه مشهور فقها در این فرض، قائل به لزوم تجدید عمره، به نیت تمتع شده‌اند؛ اما برخی فقیهان معاصر، احرام و انجام عمره جهت ورود مجدد را لازم ندانسته یا درصورتی‌ که مکلف از میقات بگذرد لازم دانسته‌اند. برخی نیز لزوم تجدید عمره را گذشت سی روز از انجام عمرة اول قرار داده و با فرض ورود به مکه در غیر ماه خروج و گذشت کمتر از یک ماه، انجام دوباره عمره تمتع را از باب احتیاط، لازم شمرده‌اند.
نتایج حاصل از این تحقیق که به‌صورت کتابخانه‌ای و نرم‌افزاری و با تحلیل ادله صورت گرفته، حاکی از تأثیرپذیری مسئلة مورد گفت‌وگو از حکم خروج از مکه، بعد از عمرة تمتع و ملاک در جواز ورود به مکه بدون احرام است و درهرصورت به نظر می‌رسد قول به لزوم تجدید عمره به نیت تمتع به دلیل ورود به مکه در غیر ماه قمری، انجام عمره به صواب نزدیک‌تر است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


1. آملی، محمد تقی، (1380 ق) مصباح الهدی فی شرح عروة الوثقی، تهران، نشر مؤلف، چاپ اول.
2. ابن ادریس حلی، محمد بن منصور بن احمد، (1410 ق) السرائرالحاوی لتحریر الفتاوی، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ دوم.
3. ابن فهد حلی، احمد بن محمد، (1407 ق) المهذب البارع فی شرح مختصر النافع، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ اول.
4. ابن حمزه، محمد بن علی، (1408 ق) الوسیلة إلی نیل الفضیلة، چاپ اول، قم، کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی.
5. اشتهاردی، علی پناه، (1417 ق) مدارک العروة، تهران، دار الاسوه، چاپ اول.
6. انصاری، محمد بن شجاع، (1424 ق) معالم الدین فی فقه آل یاسین، قم، مؤسسه امام صادق7، چاپ اول.
7. بحرانی، یوسف بن احمد، (1405ق) الحدائق الناضرة فی أحکام العترة الطاهرة، قم، دفتر انتشارات اسلامی.
8. حر عاملی، محمد بن حسن، (1409 ق) تفصیل وسائل الشیعة الی تحصیل مسائل الشریعة، قم، مؤسسه آل البیت:.
9. حسینی شاهرودی، سید محمود، (1402 ق) کتاب الحج، قم، مؤسسه انصاریان، چاپ اول.
10. سبزواری، سیدعبدالاعلی، (1413 ق) مهذب الأحکام فی بیان الحلال و الحرام، قم، مؤسسه المنار، چاپ چهارم.
11. شبیری زنجانی، موسی، (1421 ق) مناسک الحج، قم، مؤسسة الولاء للدراسات، چاپ اول.
12. شهید اول، محمد بن مکی، (1417 ق) الدروس الشرعیة فی فقه الإمامیة، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم،
چاپ دوم.
13. شهید ثانی، زین الدین بن علی، (1419 ق) فوائد القواعد، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ اول.
14. طوسی، محمد بن حسن، (1387 ق) المبسوط فی فقه الامامیة، تهران، المکتبة المرتضویة لإحیاء الآثار الجعفریة، چاپ سوم.
15. علامه حلی، حسن ‌بن‌ یوسف، (1420 ق) تحریر الاحکام، قم، مؤسسه امام صادق7، چاپ اول.
16. ـــــــــ (1414 ق) تذکرة الفقهاء، قم، موسسه آل البیت:، چاپ اول.
17. ـــــــــ (1412 ق) منتهی المطلب، مشهد، مجمع البحوث الإسلامیة، چاپ اول.
18. ـــــــــ (1413 ق) قواعد الاحکام، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ اول.
19. فاضل مقداد، مقداد بن عبد الله، (1404 ق) التنقیح الرائع لمختصر الشرائع، قم، کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی، چاپ اول.
20. فخرالمحققین، محمد بن حسن، (1387 ق) ایضاح الفوائد، قم، مؤسسه اسماعیلیان، چاپ اول.
21. فیاض کابلی، محمد اسحاق، (بی تا) تعالیق مبسوطة علی العروة الوثقی، قم، انتشارات محلاتی، چاپ اول.
22. کلینی، محمد بن یعقوب، (1407 ق) الکافی، تهران، دارالکتب الإسلامیه، چاپ چهارم.
23. محقق حلی، جعفر بن حسن، (1418 ق) المختصر النافع فی فقه الامامیة، قم، مؤسسة المطبوعات الدینیة، چاپ ششم.
24. محقق سبزواری، محمدباقر بن محمدمؤمن، (1247 ق) ذخیرة المعاد فی شرح الارشاد، قم، مؤسسه آل البیت:، چاپ اول.
25. محقق کرکی، علی بن حسین، (1414 ق) جامع المقاصد فی شرح القواعد، قم، موسسه آل البیت:، چاپ دوم.
26. موسوی عاملی، محمد بن علی، (1411 ق) مدارک الاحکام فی شرح شرایع الاسلام، بیروت، مؤسسه آل البیت:.
27. مظاهری، منصور، (1397 ش) مناسک حج مطابق با فتوای امام خمینی و مراجع تقلید، قم، نشر مشعر،
چاپ سیزدهم.
28. مکارم شیرازی، ناصر، (1416 ق) مناسک الحج، قم، انتشارات مدرسه امام علی بن ابی طالب7، چاپ دوم.
29. نراقی، احمد بن محمد مهدی، (1415ق) مستند الشیعة فی احکام الشریعة، قم، مؤسسه آل البیت:، چاپ اول.
30. یزدی، سید محمدکاظم بن عبدالعظیم، (1409 ق) العروة الوثقی، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، چاپ دوم.
31. ـــــــــ (1419 ق) العروة الوثقی (محشی)، قم دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ اول