استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، مشهد، ایران
چکیده
به اتفاق فقها، وقوف در عرفات از اجزای رکنی حج محسوب می شود که ترک آن اگر با ترک وقوف در مشعرالحرام همراه شود، مستلزم بطلان حج است. درباره محدوده زمانی وجوب وقوف در عرفات میان فقها اختلاف نظر وجود دارد. طبق نظر مشهور، زمان وقوف اختیاری در عرفات از زوال روز نهم تا غروب شرعی همان روز است. برخی فقها تأخیر وقوف در عرفات را تا بعد از زوال نیز جایز دانسته اند. در مقابل، گروهی دیگر از فقها مسمای وقوف در عرفات را کافی می دانند. همچنین در صورت خلل در وقوف لازم است حکم تکلیفی و وضعی آن بررسی شود. نیز درباره معنای وقوف دیدگاه های متفاوتی بیان شده است. در این پژوهش، که به روش توصیفی - تحلیلی صورت گرفته است، ضمن بررسی مفهوم لغوی برخی کلمات، در نظر مشهور درباره زمان الزامی وقوف اختیاری عرفات مناقشه شده است. همچنین از روایات این گونه برداشت شده که در فرض اختلال در وقوف، در صورت صدق مسمای وقوف، حج صحیح است، گر چه در برخی فروض، معصیت صورت گرفته و پرداخت کفاره لازم است.