جایگاه قبور بزرگان در سنت یهود بررسی در منابع عهدینی و روایات اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

طلبه سطح خارج حوزه خراسان، دانشجوی دکترای علوم قرآن و حدیث، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، مشهد، ایران

چکیده

در روایات شیعه و سنی از قرار دادن قبور به منزلة مسجد نهی شده است­ و آن را شیوه یهود دانسته­اند. این روایات افزون بر اینکه ظاهراً با آیه 21 سوره کهف در تعارض است، با آیاتی که درباره آزار و قتل پیامبران به دست یهودیان است نیز ناسازگار است. در این پژوهش بر آنیم تا با دیدی فرااسلامی و به شیوه­ای توصیفی-تحلیلی دریابیم جایگاه قبور بزرگان در فرهنگ یهود چگونه بوده است.
با توجه به منابع عهدینی می­توان گفت سنت زیارت، توسل و حتی سجده بر قبور بزرگان جزو «سنت­های عامه» (minhag ha’am) در میان یهود بوده است. گروهی از فقهای یهود از ترس شرک‌آلود شدن این سنت تلاش کردند آن را تا حد امکان محدود کنند. از روایات اسلامی برمی­آید که این سنت یهود در عصر پیامبر9 در حجاز و اطراف آن شکلی شرک‌آمیز به خود گرفته بود. ازاین‌رو به سبب ترس­ از نفوذ چنین رفتارهایی در میان مسلمانان، چنان نهی­هایی در روایات پدید آمد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مراجع

  1. قرآن کریم، (1373ش)، ترجمه: انصاریان حسین، قم، اسوه.
  2. کتاب مقدس، (2018م)، ترجمه: معاصر، کلورادو، چاپ بیبلیکا.
  3. ابن حنبل، احمد بن محمد، (1416ق). مسند الإمام أحمد بن حنبل، بیروت، مؤسسة الرسالة.
  4. ابن قدامه، عبدالله بن احمد، (1388ق). المغنی، قاهره، مکتبة القاهرة الطبعة.
  5. ابوداود سجستانی، سلیمان بن اشعث، (1420ق). سنن أبی‌داود، قاهره، دارالحدیث.
  6. بخارى، محمد بن اسماعیل، (1410ق). صحیح البخاری، قاهره، وزارة الاوقاف، چاپ دوم.
  7. ترمذى، محمد بن عیسى، (1419ق). الجامع الصحیح و هو سنن الترمذی، قاره، دارالحدیث.
  8. حیدری‌نسب، محمدباقر و دیگران، (1395ش). «نگاه تطبیقی دیدگاه وهابیت و مذهب حنفی در موضوع مسجد قرار دادن قبور اولیا»، سلفی‌پژوهی، ش4.
  9. دارمى، عبدالله بن عبدالرحمن، (1421ق). مسند الدارمی المعروف بسنن الدارمی، ریاض، دارالمغنی.
  10. شیخ صدوق، محمد بن علی، (1385ش). علل الشرائع، قم، داوری.
  11. طوسی، محمد بن حسن، (1390ق). الإستبصار فیما اختلف من الأخبار، تهران، دارالکتب الإسلامیة.
  12. طوسی، محمد بن حسن، (1407ق). تهذیب الأحکام، تحقیق خرسان، تهران، دارالکتب الإسلامیة، چاپ چهارم.
  13. طیالسی، سلیمان بن داوود، (1419ق). مسند أبی داود الطیالسی، المحقق: الدکتور محمد بن عبدالمحسن الترکی، مصر، دار هجر.
  14. عریضی، علی بن جعفر، (1409ق). مسائل علی بن جعفر و مستدرکاتها، قم، مؤسسة آل‌البیت:.
  15. قرطبی، محمد بن احمد، (1384ق). تفسیر القرطبی (الجامع لأحکام القرآن)، تحقیق: أحمد البردونی و إبراهیم أطفیش، قاهره، دارالکتب المصریة، چاپ دوم.
  16. کلینی، محمد بن یعقوب، (1407ق). الکافی، تهران، دارالکتب الإسلامیة، چاپ چهارم.
  17. مالک بن انس، (1425ق). موطأ الإمام مالک، ابوظبی، مؤسسة زاید بن سلطان آل نهیان للأعمال الخیریة و الإنسانیة.
  18. مسلم بن حجاج، (1412ق). صحیح مسلم، قاهره، دارالحدیث.
  19. نسائی، احمد بن علی، (بی­تا). المجتبی من السنن (المشهور بسنن النسائی)، اردن، بیت‌الأفکار الدولیة.
  20. The Jerusalem Talmud, 1999-2015, edition by Heinrich W. Guggenheimer, Berlin, De Gruyter, Available at: www.sefaria.org.
  21. Talmud bavli, with commentary by Rabbi Adin Even-Israel Steinsaltz, trans. William Davidson, Jerusalem, Koren Pub, Available at: www.sefaria.org.
  22. Sefer ha-Yashar, (1876), trans. Edward B.M. Browne, New York, Available at: www.sefaria.org.
  23. Siddur Ashkenaz, (1981), trans. Avrohom Davis, Available at: www.sefaria.org.
  24. Gaon Vilna, Iggeret HaGra, Available at: www.sefaria.org.
  25. Karo Joseph, (1888), Shulchan Aruch, Lemberg, Available at: www.sefaria.org.
  26. Meir Kagan, Israel, Mishnah Berurah, Available at: www.sefaria.org.
  27. Moshe ben Maimon, Mishneh Torah, trans. Eliyahu Touger, Moznaim Pub, Available at: www.chabad.org.
  28. Sirkis Joel, (1923), Tur Yoreh Deah, Vilna, Available at: www.sefaria.org.
  29. Soloveitchik Joseph, (1984), Halakhic Man, Philadelphia, Jewish Publication Society.
  30. Tobiah ben Eliezer, (1884), Midrash Lekach Tov on Torah, Vilna, Available at: www.sefaria.org.
  31. Vital Hayyim, Sha'ar HaGilgulim, Available at: www.sefaria.org.
  32. Zuriel Moshe, (2013), "Should Visiting the Cemetery be Encouraged or Discouraged?", Ḥakirah, the Flatbush Journal of Jewish Law and Thought, 15, pp. 207-225.
پژوهشنامه حج و زیارت
دوره 7، شماره 4 - شماره پیاپی 19
زمستان 1401
اسفند 1401
صفحه 79-102

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار