2
دانشجوی دکتری حقوق بینالملل دانشگاه علوم اسامی رضوی
چکیده
سابقه طولانیپناهندگی در تاریخ روابط ملتهاحاکی از نظام عرفی مقبول جوامع بشری در این خصوص است؛ موضوعی که در حقوق بینالملل معاصر با تصویبکنوانسیون مربوط به وضع پناهندگان در سال ۱۹۵۱ مورد اهتمام واقعشده است. پیش از اسناد حقوق بینالملل، پناهندگی در ادیانالهیبهخصوص در دین اسلام موردتوجه بوده و دارای احکام ویژهایاست. ازجملهاین احکام، تشریع قرارداد امان است که نوعی تعهد به حمایت از بیگانگان در روابط بینالمللی اسلام است. نوع دیگرپناهندگی در اسلام، پناهنده شدن به مکانهای مقدس است و در این خصوص پناهندگی به حرم مکیدارای قواعد خاص است. بررسی ابعاد مختلف پناهندگی در حرم مکی به روش تحلیلی- توصیفیبهمنظورایجادزمینهتدوین قواعد مشترک پناهندگی در حرم مکی از منظر فقه مذاهب اسلامی هدف اصلیاین پژوهش است. بر اساس تصریح منابع حقوق اسلام کسی که وارد اینحریم مقدس شود، از تعرض مصون بوده و از امنیت برخوردار است؛ امنیتی که علاوه بر تشریع، در مقام تکویننیزقرائنی بر آن دلالت دارد و علیرغم وجود برخیاختلافنظرها، شامل غیرمسلمانانبهویژه اهل کتاب نیزمیشود. البته امنیت پناهنده به حرم مکی تا زمانیباقی است که پناهنده، حرمت حرم را نگهدارد. بر این اساس اگر کسی در داخل منطقه حرم مرتکب جرم و جنایت گردد و حرمت حرم را هتک کند، مصونیتوینیز سلب میگردد.