راهبرد سیاست‌گذاری مناسک حج در جمهوری اسلامی ایران بر اساس مدل SWOT

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی‌قم ،قم، ایران

2 دانشجوی دکترا، گروه علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسامی قم، قم، ایران

چکیده

تحقیق حاضر با هدف تحلیل وضعیت مدیریت و برنامه‌ریزی اعزام به حج در جمهوری اسلامی ایران انجام شده و سعی گردیده است که ضمن تحلیل استراتژیک فرصت‌ها، تهدیدات، ضعف‌ها و قوت‌های سیاستگذاری مناسک حج در جمهوری اسلامی ایران با بهره‌گیری از تکنیک SWOT، استراتژی‌های مناسبی جهت سیاستگذاری مناسک حج ارائه گردد. جامعه آماری در این پژوهش مشتمل بر کارشناسان، صاحب‌نظران، مسئولان عالی، خبرگان و صاحب‌نظران حوزه حج و زیارت بوده است و به‌منظور جمعآوری اطلاعات از روش مصاحبه و پس از آن پرسشنامه جهت اولویت‌دهی به نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید استفاده شد. در پایان نیز داده‌های گردآوری شده با تکنیک SWOT تجزیه و تحلیل شدند.
بر اساس نتایج تحقیق در ماتریس ارزیابی عوامل داخلی (ضعف و قوت)، جمع نمره‌های نهایی، ۲.۲۲۶ محاسبه شد که این امر نشان می‌دهد نقاط قوت از نقاط ضعف کمتر است. این بدان معناست که سیاستگذاری و مدیریت و فعالیتهای فرهنگی و اجرایی مناسک حج، از نظر عوامل درونی، دارای ضعف است. ماتریس ارزیابی عوامل خارجی (تهدید و فرصت) با مجموع ۲.۷۲۴ نشان‌دهنده آن است که در وضعیت موجود، می‌توان با استفاده از فرصت‌ها و قوت‌ها در مقابل تهدیدها و ضعف‌ها، واکنش راهبردی مناسبی نشان داد. بنابراین راهبرد رقابتی یا تهاجمی (SO)، بهترین راهبرد جهت حرکت به سمت توسعه مطلوب مناسک حج محسوب می‌شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


  1. اجلالی، پرویز (۱۳۷۱ش)، سیاستگذاری و برنامهریزی فرهنگی در ایران، تهران، نشر نی.
  2. احمدی، حسن (۱۳۷۰ش)، روش برنامهریزی در بخش فرهنگ، تهران، سازمان برنامه و بودجه.
  3. اسکندری، مجتبی (۱۳۸۸ش)، طراحی و تبیین الگوی توانمندسازی مدیران کاروان حج ج.ا.ایران. پایاننامه دکتری دانشگاه تهران.
  4. الوانی، سیدمهدی و هاشمیان سیدمحمدحسین (۱۳۸۷ش)، ارائه مدل بومی سیاستگذاری متوازن بخش فرهنگ، (مجموعه مقالات همایش توسعه و تحول در فرهنگ و هنر)، انتشارات سمت.
  5. ایمان، محمدتقی (۱۳۸۶ش)، مبانی پارادیمی روشهای تحقیق کمی و کیفی در علوم انسانی، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
  6. پیرس و رابینسون (۱۳۹۳ش)، برنامهریزی و مدیریت استراتژیک، ترجمۀ دکتر سهراب خلیلی شورینی، تهران، انتشارات یادواره کتب.
  7. حسینلی، رسول (۱۳۷۹ش)، مبانی و اصول سیاست فرهنگی در جمهوری اسلامی ایران (مجموعه مقالات)، تهران، نشر نی.
  8. داناییفرد، حسن و الوانی سیدمهدی و آذر، عادل (۱۳۹۲ش)، روششناسی پژوهش کمی در مدیریت؛ رویکردی، دانشگاه تهران.
  9. رستگار جویباری، ولىالله (۱۳۷۷ش)، آثار معنوی و تربیتی حج، تهران، نفیس.
  10. رضایی، محسن (۱۳۸۰ش)، سرمشقی برای سیاستگذاری و برنامهریزی فرهنگی، تهران، ملیکا.
  11. سبحانی، جعفر (۱۳۸۴ش)، در ساحل تقریب، تهران، نشر مشعر.
  12. شایسته، مهدی (۱۳۹۴ش)، ارزیابی سیاستگذاریهای صدور انقلاب اسلامی ایران از منظر ماتریس سوات (swot)، پژوهشنامه انقلاب اسلامی، شماره ۱۷، زمستان ۱۳۹۴.
  13. شریعتی، شهروز و عظیمی طرقدری، محمد (۱۳۹۳)، الزامات راهبردی جمهوری اسلامی در مدیریت بحران، فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران، شماره ۲۷، پاییز۱۳۹۳.
  14. شریفی، سیدعلیرضا و فاضلی، عبدالرضا (۱۳۹۱)، واکاوی سیاستگذاری فرهنگی در جمهوری اسلامی ایران، آسیبها و راهبردها، مجلس و راهبرد، شماره ۶۹، بهار ۱۳۹۱.
  15. شفیعی، حسین (۱۳۸۳ش)، نمودهایی از توصیهها و کارکردهای اخلاقی پیامبر اعظم٩ در حج، میقات حج، شماره ۵۶، تابستان ۱۳۸۵.
  16. صالحی امیری، سیدرضا (۱۳۸۷)، مبانی سیاستگذاری و برنامهریزی فرهنگی، تهران، مرکز تحقیقات مجمع تشخیص مصلحت نظام.
  17. صالحی، نادعلی (۱۳۷۸ش)، «نقش حج در تقریب مذاهب اسلامی»، فصلنامه میقات حج، شماره ۳۰.
  18. صائمیان، آذر و ازغنده، رضا (۱۳۸۶)، «چالشهای ایران برای ورود به سازمان تجارت جهانی با استفاده از الگوی swot»، دومین کنفرانس بینالمللی مدیریت استراتژیک، تهران.
  19. فاضلی، نعمتالله و مرتضوی، قلیچ (۱۳۹۲)، نگرشی نو به سیاست فرهنگی، سیاست فرهنگی از دیدگاه مطالعات فرهنگی، تهران، انتشارات تیسا.
  20. فخلعی، محمدتقی (١٣٨٣ش)، مجموعه گفتمانهای مذاهب اسلامی، نشر مشعر.
  21. ـــــــ (۱۳۸۳ش)، آشنایی با پیشینه، مبانی و دیدگاههای مذهب شیعه، نشر نی.
  22. فقیه علیآبادی، هادی (۱۳۸۷)، طرح توسعه نظام جامع حج، تهران، سازمان حج و زیارت.
  23. قاضیعسکر، سیدعلی (۱۳۷۶ش)، حج و حرمین شریفین در تفسیر نمونه، تهران، مشعر.
  24. کوشکی، محمدصادق (۱۳۷۹ش)، تأملی در اندیشه سیاسی امام خمینی=، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
  25. گلکار، کوروش (۱۳۸۴ش)، مناسبسازی تکنیک تحلیل سوآت (Swot) برای کاربرد در طراحی شهری، فصلنامه صفه، سال پانزدهم، شماره ۴۱.
  26. گودرزی، غلامرضا (۱۳۹۲ش)، طرح تعالی حج، تهران، سازمان حج و زیارت.
  27. لطیفی، میثم و ظهوریان ابوترابی، میثم (۱۳۹۴ش)، تدوین الگوی ارزیابی شاخص های فرهنگ عمومی در دانشگاهها.
  28. Chang، Hsu- His- Huang . (2005)، WenchinApplication of a quantification SWOT analytical method.
  29. YukselIand DagdevirenM.D. (2007). Using the analytic network process (ANPin a SWOT analysisA case study for a textile firmInformation Sciences.