استادیار مدعو دانشکاه علوم اسلامی رضوی و استاد حوزه علمیه قم
چکیده
گردشگری مذهبی، مبتنی بر مجموعهای از قواعد و انگارههای حقوقی است؛ این مجموعه، به رغم اهمیت، کمتر به بحث و گفتگو واگذار شده و مجموعهای منضبط و احصا شده ندارد. از همینرو، مساله و ضرورت این نوشته را میتوان در تحلیل و استقرای حقوق سالمندان به مثابه زائران بقیع دانست؛ خصوص آنکه سالمندان، گاه، انبوه عظیمی از زائران بقیع را شکل میدهد. در این نوشته، سالمندی بیش از آنکه عارضهای شخصی و بیولوژیک قلمداد شود، به عنوان وضعیتی آسیبپذیر در فرآیند زیارت مطرح میشود که نیازمند درج حقوقی ویژه نسبت به سالمندان و تکالیفی بر عهده دولتهای متبوع، دولت عربستان و زائران است . نوشته توصیفی-تحلیلی پیشرو، به این نتیجه دست مییازد که سالمند مبتنی بر ادلهای چون مصلحت و کرامت و نیز اصل برابری و منع تبعیض، از حق زیارت برخوردار است. همچنین در این نظم حقوقی،حق سلامت، تبعیض مثبت، تسهیل در دسترسی، تخفیف و حریم خصوصی، انگارههایی است که بایستی مدنظر دولت میزبان زائر سالمند (عربستان)قرار گرفته و نیز مواردی چون اولویت در تخصیص منابع توسط دولتهای فرستنده زائر سالمند رعایت شود .
)