امکان‌سنجی احرام از ادنی الحل

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

مدیرمسئول خبرگزاری حج

چکیده

تبیین موضوع‌شناسی ادنی‌الحل و امکان‌سنجی حکم تکلیفی احرام از آن، مسئله‌ای است که کمتر بدان پرداخته شده است. احرام، نخستین منسک در حج و عمره بوده که دارای ابعاد مختلفی است که تعیین فقهی مکان‌‌های احرام، از مهم‌ترین آن است. در مجامع روایی اهل بیت (ع) و اهل سنت به روشنی بر احرام، در مکان‌‌های پنج‌گانه ویژه، تصریح شده است. افزون بر این موارد، به استناد صحیح عمر بن ‌یزید، صحیح جمیل ‌بن ‌دراج و دیگر روایات، از ادنی‌الحل نیز در چند صورت می‌توان برای حج و عمره احرام بست. این مرز فرضی مکه مکرمه، که از دیرباز در 45 کوه محیط بر مکه علامت‌گذاری شده، یکی از مواقیت است که در برخی موارد خاص یا اضطراری، می‌توان از آنجا احرام بست. مشهور فقیهان امامیه، حداقل در چهار مورد، حکم به صحت جواز احرام از ادنی‌الحل نموده‌اند: عمره‌گزاران ساکنانِ مکه، عمره‌گزاران زائر و مجاور مکه، کسانی که از میقات‌های اصلی یا هم‌راستای آنها عبور نکرده‌اند و کسانی که به سبب وجود مانع، فراموشی یا جهل، از میقات‌ها گذشته و امکان بازگشت ندارند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


  1. قرآن مجید.

    1. ابن قدامة ‌المقدسی، عبدالله بن احمد بن محمد، (‌1388ق)، المغنـــی ‌و الشـرح الکبیـر، قاهره، دارالحدیث.
    2. ابن ‌دهش، عبدالملک ‌بن ‌عبدالله، (‌۱۴۱۵ق)، الحرم ‌المکی‌ الشریف والاعلام المحیطة به، مکه، النهضة الحدیثه.
    3. ابن‌ منظور، محمد ‌بن ‌مکرم، (1414ق)، لسان ‌العرب، بیروت، دارالفکر.
    4. بحرانی، یوسف ‌بن ‌احمد ‌بن ‌ابراهیم، (‌1405ق)، الحدائق الناضرة فی ‌أحکام العترة الطاهرة، تحقیق شیخ‌محمدتقی‌ ایروانی و سیدعبدالرزاق مقرم، قم، دفتر انتشارات ‌اسلامی.
    5. حر عاملی، محمد ‌بن ‌حسن ‌بن ‌علی‌، (‌1409 ق)، وسائل الشیعة ‌إلی ‌تحصیل ‌مسائل ‌الشریعة، بیروت، داراحیاء ‌التراث ‌العربی.
    6. حکیم، سید محسن ‌طباطبائی‌، (1416ق)، مستمسک ‌العروة الوثقی، قم، مؤسسه دارالتفسیر، چاپ اول.
    7. حلی (محقق‌)، جعفر بن حسن، (‌1408ق)، شرائع الاسلام فی ‌مسائل الحلال والحرام، تحقیق عبدالحسین محمدعلی ‌بقال، قم، اسماعیلیان.
    8. حلی، حسن ‌بن ‌یوسف ‌بن ‌مطهر اسدی، (1413ق)، قواعد الأحکام فی ‌معرفة الحلال والحرام، تحقیق دفتر انتشارات اسلامی، قم، انتشارات اسلامی.
    9. حلی، حسن ‌بن ‌یوسف ‌بن ‌مطهر اسدی، (1414ق)، تذکرة الفقهاء، گروه پژوهش مؤسسه آل ‌البیت، قم، مؤسسه آل ‌البیت.
    10. حلی، حسن بن یوسف بن مطهر اسدی، (1412ق)، منتهی المطلب فی ‌تحقیق المذهب، مشهد، مجمع البحوث الإسلامیه.
    11. حلی، حسن ‌بن ‌یوسف ‌بن ‌مطهر اسدی، (1413ق)، مختلف الشیعة فی ‌أحکام الشریعة، تحقیق‌ گروه پژوهش‌ دفتر ‌انتشارات ‌اسلامی‏، قم، انتشارات ‌اسلامی، چاپ دوم.
    12. خوئی، سید ابوالقاسم ‌موسوی‌، معجم ‌الرجال ‌الحدیث، مؤسسه احیاء آثار امام ‌خوئی، بی‌جا، بی‌تا.
    13. رافعی، عبد‌الکریم ‌بن ‌محمد، (1417ق)، العزیز شرح الوجیز، تحقیق علی‌ معوض و عادل‌ عبدالموجود، بیروت، دارالکتب‌ العلمیة.
    14. زبیدی، محمد بن ‌محمد ‌مرتضی، (1980م)، تاج ‌العروس من جواهر‌القاموس، تحقیق علی شیری، بیروت، دارالفکر.
    15. شهید ثانی، زین‌الدین ‌بن ‌علی ‌بن ‌احمد عاملی، (1413ق)، مسالک الأفهام إلی ‌تنقیح شرائع الإسلام، تحقیق مؤسسه معارف اسلامی، قم، مؤسسة المعارف ‌لإسلامیه.
    16. صدوق، محمد ‌بن ‌علی ‌بن ‌بابویه قمّی، (1401ق)، کتاب من ‌لا یحضره ‌الفقیه، تحقیق سید حسن ‌موسوی ‌الخرسان، بیروت، دارصعب، دارالتعارف.
    17.  طباطبایی یزدی، سیدمحمدکاظم، (1417ق)، العروة الوثقی، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، تحقیق مؤسسه نشر اسلامی.
    18. طباطبایی، سید علی ‌بن ‌محمد ‌بن ‌ابی‌معاذ، (1418ق)، ریاض المسائل فی ‌تحقیق الأحکام، تحقیق محمد بهره‏مند، محسن قدیری، کریم انصاری و علی ‌مروارید، قم، مؤسسه آل‌ البیت.
    19. طریحی، فخرالدین ‌بن ‌محمد، (1362ق)، مجمع البحرین، تحقیق سید ‌احمد ‌حسینی، انتشارات مرتضوی.
    20. طوسی، ابوجعفر محمد ‌بن ‌حسن، (1407ق)، تهذیب الأحکام، تهران، دار الکتب ‌الإسلامیة، چاپ چهارم‏،.
    21. طوسی، ابوجعفر محمد ‌بن ‌حسن، (1417ق)، الفهرست، تحقیق شیخ جواد قیومی، بی‌جا، چاپ اول.
    22. علاء‌الدین ‌المرداوی‌، علی ‌بن سلیمان، (1375ق)، الإنصاف فی ‌معرفة الراجح من ‌الخلاف، تحقیق محمد‌حامد الفقی، مطبعة السنة المحمدیة.
    23. فاضل‌ هندی، محمد ‌بن ‌حسن ‌بن ‌محمد، (1416ق)، کشف اللثام والإبهام عن قواعد ‌الأحکام، تحقیق گروه‌ پژوهش دفتر انتشارات ‌اسلامی، قم، انتشارات ‌اسلامی.
    24. فراهیدی، الخلیل بن ‌احمد، (‌۱۴۰۹ق)، العین، تحقیق مهدی ‌مخزومی، ابراهیم سامرائی، قم، ‌هجرت.
    25. فیومی‌ المقرئ، احمد ‌بن ‌محمد بن علی، (1987م)، المصباح المنیر فی ‌غریب الشرح الکبیر، بیروت، المکتبة العلمیة.
    26. کاشف الغطاء، جعفر بن خضر الجناجی، (1422ق)، کشف الغطاء، خراسان، دفتر تبلیغات ‌اسلامی.
    27. موسوی ‌عاملی، حمد ‌بن ‌علی، (1411ق)، مدارک الأحکام فی ‌شرح عبادات شرائع الإسلام‏، تحقیق مؤسسه آل ‌البیت‏، بیروت، مؤسسه آل‌ البیت.
    28. نجفی، محمدحسن ‌بن ‌باقر، (‌1404ق)، جواهر ‌الکلام فی ‌شرح شرائع الإسلام، تحقیق شیخ عباس قوچانی، چاپ هفتم، بیروت، دارإحیاء التراث العربی.
    29. نراقی، مولی ‌احمد ‌بن ‌محمد مهدی‌، (‌1415ق)، مستند ‌الشیعة فی ‌أحکام الشریعة، گروه پژوهش مؤسسه آل‌ البیت، قم، مؤسسه آل ‌البیت.
    30. نوری، میرزا حسین، (1408ق)، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، قم، مؤسسه آل ‌البیت لاحیاء ‌التراث.
    31. یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله، (‌۱۳۹۹ق)، معجم البلدان، بیروت، دار‌احیاء ‌التراث ‌العربی.