ظرفیت گردشگری بر ایجاد بینش تمدنی با تاکید بر گردشگری زیارتی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

فارغ التحصیل دکتری مدرسی معارف اسلامی، گرایش تاریخ و تمدن اسلامی، جامعة المصطفی العالمیة

چکیده

رسیدن به تمدن پیشرو بدون خودآگاهی جمعی و شناخت عناصر به وجودآورنده آن ممکن نیست؛ به عبارت دیگر با آگاهی تمدنی و شناخت عوامل و عناصر و محرک های آن می توان تمدنی برپا کرد یا بر پویایی و پایایی آن شتاب داد. از سوی دیگر مطالعات نشان داده است که گردشگری و سیروسیاحت در زمین و مشاهده دستاوردهای سایر انسان ها با روش الگوبرداری یکی از عوامل است که می تواند زمینه خودآگاهی و تحرک تمدنی را پدید آورد.
تحقیق پیش رو در پی پاسخ به این سؤال است که گردشگری با تأکید بر گردشگری زیارتی (مثل پیاده روی اربعین و حج) چگونه می تواند سبب ایجاد بینش تمدنی شود؟ یافته های این نوشتار با روش توصیفی- تحلیلی بر اساس مطالعه منابع موجود نشان می دهد که گردشگری سبب بینش تمدنی می شود؛ اما گردشگری زیارتی ـ که نوعی از گردشگری است ـ نیز ظرفیت و استعداد ایجاد بینش تمدنی دارد و می تواند در پیدایی و پویایی تمدن نقش آفرینی کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


  1. قرآن مجید.

    1. آراسته خو، محمد (۱۳۸۷)، پژوهشی اجمالی در وامداری غرب نسبت به شرق به ویژه اسلام و ایران در حوزه علم، معرفت و دانایی، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، چاپ سوم.
    2. ابراهیمی دینانی، غلامحسین (۱۳۸۴)، درخشش ابن رشد در حکمت مشاء، تهران، انتشارات طرح نو.
    3. ابن خردادبه، عبیدالله بن عبدالله (۱۳۷۱)، مسالک و ممالک، ترجمه حسین قره چانلو، تهران، نشر نو.
    4. ابن فضلان، احمد بن فضلان (۱۳۵۵)، سفرنامه ابن فضلان، ترجمه سیدابوالفضل طباطبایی، تهران، انتشارات شرق، چاپ دوم.
    5. اسکندری، محمد و دیگران (۱۳۷۷)، درآمدی بر حقوق اساسی، تهران، دفتر همکاری حوزه و دانشگاه، تهران.
    6. بدوی، عبدالرحمن (۱۳۷۱)، مجله پیام یونسکو، انتشارات مهر، تولدو، مکتب تولدو.
    7. بلاذری، احمد بن یحیی (۱۳۶۷)، فتوح البلدان، ترجمه محمد توکلی، تهران، نشر نقره، چاپ اول.
    8. بیرونی، ابوریحان محمد بن احمد (۱۳۹۱)، تحقیق ماللهند، ترجمه منوچهر صدوقی سها، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، جلد اول.
    9. پهلوان، چنگیز (۱۳۸۸)، فرهنگ و تمدن، تهران، نشر نی.
    10. جندی، انور (۱۹۸۶م)، الاسلام فی وجه التغریب، مخططات التبشیر والاستشراق، بیروت، دارالاعتصام.
    11. جهانبگلو، رامین (۱۳۹۳)، در جستجوی امر قدسی: گفت وگوی رامین جهانبگلو با سیدحسین نصر، ترجمه سیدمصطفی شهرآیینی، تهران، نشر نی، چاپ پنجم.
    12. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله (۱۴۱۳ق)، کشف الظنون عن أسامی الکتب و الفنون، بیروت، دار الاحیاء التراث العربی.
    13. حداد، نقولا (۱۹۸۲م)، علم الاجتماع حیاة الهیئة الاجتماعیة و تطورها، بیروت، دارالرائد العربی، چاپ دوم.
    14. حیدری چپانه، رحیم(۱۳۸۹)، مبانی برنامه ریزی صنعت گردشگری، تهران، سمت.
    15. خادم الفقراء، علیرضا (۱۳۹۲) و دیگران، سیر آفاق در متون عرفانی (جایگاه سفر در اندیشه عارفان و متصوفه)، هشتمین همایش بین المللی انجمن زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه زنجان، شهریور ۱۳۹۲.
    16. خرمشاهی و دیگران(۱۴۰۱)، دائرة المعارف تشیع، تهران، حکمت
    17. دریایی، محمد (۱۳۸۹)، سیاحت و جهانگردی در فرایند تمدن و قرآن، تهران، نشر سبحان نور.
    18. ریویر، کلود (۱۳۷۹)، درآمدی بر انسانشناسی، ترجمه ناصر فکوهی، تهران، نشر نی.
    19. سحاب، ابوالقاسم، (۱۳۵۵)، فرهنگ خاورشناسان، تهران، سحاب کتاب، چاپ دوم.
    20. عبداللهی خوروش، حسین (۱۳۶۲)، فرهنگ اسلام شناسان خارجی، اصفهان، مؤسسه مطبوعاتی مهر.
    21. عمادزاده، حسین (۱۳۶۱)، تاریخ جهان اسلام، تهران، انتشارات آزاده.
    22. فروغی، محمدعلی (۱۳۴۴)، سیر حکمت در اروپا، تهران، کتابفروشی زوار.
    23. کبیر، یحیی (۱۳۹۴)، انسان شناسی تطبیقی، قم، یحیی کبیر، چاپ اول.
    24. مجلسی، محمدباقر (۱۹۸۳م)، بحار الانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار، ج۹۷، بیروت، مؤسسة الوفا.
    25. محمدی، سیدمحمدکبیر (۱۴۰۲)، «بررسی انسان شناسی تمدنی از دیدگاه قرآن مجید»، ششمین کنفرانس ملی مطالعات میان رشته ای علوم دینی و حوزوی، تهران، سیویلیکا.
    26. محمودی، مصطفی (۱۴۰۱)، «گردشگری تراز بر اساس آموزه های قرآنی»، دوفصلنامه قرآن و علم، ش۳۱، پاییز و زمستان.
    27. مسعودی، علی بن حسین (۱۳۷۸)، مروج الذهب و معادن الجوهر، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی.
    28. مکارم شیرازی، ناصر و دیگران (۱۳۷۰)، تفسیر نمونه، ج۳، تهران، دارالکتب الاسلامیه.
    29. مهدی نژاد، سیدرضا (۱۴۰۱)، «واکاوی وجوه ارتباط و اشتراک حج و تمدن نوین اسلامی در اندیشه آیت الله خامنه ای»، پژوهش های گفتمان تمدنی انقلاب اسلامی، س۲، ش۳، بهار و تابستان.
    30. ناصرخسرو (۱۳۷۴)، سفرنامه ناصرخسرو، به کوشش دکتر نادر وزین پور، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی.
    31. وامیری، آرمین (۱۳۸۷)، سیاحت درویشی دروغین در خانات آسیای میانه، ترجمه فتحعلی خواجه نوریان، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
    32. ولایتی، علی اکبر(۱۳۸۳)، فرهنگ و تمدن اسلامی، قم، شر معارف، ۱۳۸۳.
    33. الویری، محسن (۱۳۹۷)، «بینش تمدنی؛ بایسته ها و چالش ها/ گزارشی از نشست با رهبر انقلاب»، خبرگزاری مهر، ۱۴ مهر ۱۳۹۷.
    34. هابسون، جان(۱۳۸۹)، ریشه های شرقی تمدن غربی، ترجمه عبدالله فرهی، تهران، پژوهشگاه مطالعات فرهنگی.
    35. یوکیچی، فوکوستاوا (۱۳۷۹)، نظریه تمدن، ترجمه چنگیز پهلوان، تهران، نشر گیو، چاپ دوم.

      سایت اینترنتی:

    36. سایت بی بی سی فارسی، ۲۹ مرداد ۱۳۹۸.