استادیار گروه معارف دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران غرب
چکیده
کتاب مزار نوشته علی بن مهزیار (از اصحاب معتمد امام رضا، امام جواد و امام هادی(ع)) از کتبی است که در تألیف کتب متقدمان امامیه در موضوع زیارت از آن استفاده شده است. شناسایی احادیث این کتاب با موضوع زیارت - که در کتب موجود متقدمان امامیه باقی مانده - هدف این نوشتار است. با توجه به وثاقت علی بن مهزیار و شهرت و اعتبار کتب او میان محدثان متقدم امامیه وجود زیارات و احادیث فضیلت زیارت در کتاب های او نشانه اصالت زیارت و اهمیت آن در مکتب اهل بیت: است. محتوای این روایات و زیارات بر خلاف نظر برخی مخالفان نشانه آن است که فضایل بسیارِ زیارت اهل بیت: دارای اصالت در سخن معصومان است؛ همچنین امام و سایر اولیای خدا به زائر توجه دارند، صدای او را می شنوند و برای آمرزش گناهان او واسطه می شوند.
شیخ صدوق، محمد بن علی (۱۳۷۶ش)، الامالی، تهران، کتابچی، چاپ ششم.
ـــــــــــــــ (۱۴۱۳ ق)، من لا یحضره الفقیه، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم.
ـــــــــــــــ (۱۳۹۸ ق)، التوحید، قم، دفتر انتشارات اسلامی (جامعه مدرسین حوزه علمیه قم)، چاپ اول.
ـــــــــــــــ (۱۴۰۶ ق)، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، قم، دار الشریف الرضی، چاپ دوم.
ـــــــــــــــ (۱۳۶۲ ش)، الخصال، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول.
ـــــــــــــــ (۱۳۹۶ ق)، فضائل الأشهر الثلاثة، قم، کتاب فروشی داوری، چاپ اول.
ـــــــــــــــ (۱۳۸۵ ق)، علل الشرائع، قم، کتاب فروشی داوری، چاپ اول.
ـــــــــــــــ (۱۳۷۸ ق)، عیون أخبار الرضا۷، تهران، نشر جهان، چاپ اول.
ـــــــــــــــ (۱۳۹۵ ق)، کمال الدین و تمام النعمة، تهران، اسلامیه، چاپ دوم.
ـــــــــــــــ (۱۴۰۳ ق)، معانی الاخبار، قم، دفتر انتشارات اسلامی (جامعه مدرسین حوزه علمیه قم)، چاپ اول.
طوسی، محمد بن حسن (۱۴۲۰ ق)، فهرست (فهرست کتب الشیعة و أصولهم و أسماء المصنّفین و أصحاب الأصول)، قم، ستاره.
ـــــــــــــــ (۱۳۷۳ ش)، الرجال، قم، مؤسسة النشر الاسلامی التابعة لجامعة المدرسین بقم المقدسة.
ـــــــــــــــ (۱۴۰۷ ق)، تهذیب الأحکام، تهران، دار الکتب الإسلامیه.
عمادی حائری، سید محمد (۱۳۹۴ ش)، بازسازی متون کهن حدیث شیعه، قم، مؤسسه علمی ـ فرهنگی دارالحدیث، چاپ دوم.
غلامعلی، مهدی (۱۳۹۵ ش)، سندشناسی رجال کاربردی با شیوه بررسی اسناد، قم، مؤسسه علمی ـ فرهنگی دارالحدیث، چاپ چهارم.
کشی، محمد بن عمر (۱۳۴۸ ش)، اختیار معرفة الرجال، خلاصه شیخ طوسی، مشهد، انتشارات دانشگاه مشهد.
کلینی، محمد بن یعقوب (۱۴۲۹ ق)، الکافی، قم، دار الحدیث، چاپ اول.
ـــــــــــــــ (۱۴۰۷ ق)، الکافی، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم.
ـ مجلسی، محمدباقر (۱۴۰۳ ق)، بحار الأنوارالجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم.
مددی، سید احمد (۱۳۹۳ ش)، نگاهی به دریا (جلد اول)، قم، مؤسسه کتاب شناسی شیعه، چاپ اول.
مدرسی طباطبایی، سید حسن (۱۳۸۶ ش)، میراث مکتوب شیعه از قرن نخستین هجری، ترجمة سید علی قرایی، قم، نشر مورخ، چاپ اول.
معارف، مجید (۱۳۸۸ش)، مباحثی در تاریخ حدیث، تهران، نبأ، چاپ اول.
مفید، محمد بن محمد (۱۴۱۳ ق)، کتاب المزار، قم، کنگره جهانی هزاره شیخ مفید.
مهروش، فرهنگ (۱۴۰۰ ش)، تاریخ انگاره شیعی زیارت بر پایه بازسازی کتاب المزار اشعری، تهران، دانشگاه امام صادق۷، چاپ اول.
نجاشی، احمد بن علی (۱۳۶۵ش)، الرجال (فهرس اسماء مصنفی الشیعة)، قم، مؤسسة النشر الاسلامی التابعة لجامعة المدرسین بقم المشرفة.
یاقوت حموی بغدادی، یاقوت بن عبدالله (۱۹۹۵م)، معجم البلدان، بیروت، دار صادر، چاپ دوم.
مقالات و پایان نامه ها
پهلوان، منصور؛ طارمی راد، حسن؛ سهیلی، محمدحسین (۱۳۹۶ش). «بازسازی کتاب الحج معاویة بن عمار و ارزیابی طرق روایت آن با تأکید بر احادیت زیارت»، پژوهش های قرآن و حدیث، س۵۰، ش۱، ص۳۳-۵۹.
سهیلی، محمدحسین (۱۳۹۵ ش)، اعتبارسنجی کامل الزیارات ابن قولویه با تأکید بر زیارات پایان نامه، مقطع دکتری، پژوهشکده نهج البلاغه، رشته علوم قرآن و حدیث.
معارف، مجید؛ قربانی زرین، رضا (۱۳۸۸ ش)، «مشایخ اجازه در اسناد الکافی»، نشریه علوم حدیث، س۱۴، ش۱، ص ۶۸-۸۴.
ملکی تراکمه ای، محمود (۱۳۹۶ ش)، «بازیابی و اعتبارسنجی آثار علی بن مهزیار با تکیه بر بخش اصول کتاب الکافی»، حدیث حوزه، س۷، ش۱، ص۴۵- ۶۸.
)