منا سرزمینی است که اعمال مهمی از حج تمتع در آن انجام میگیرد. محدود بودن این سرزمین و ازدیاد روزافزون حاجیانی که میخواهند اعمال خاص منا را در در این مکان انجام دهند، ازدحامی عظیم پدید میآورد که منشأ مشکلات فراوانی برای حجاج میشود. اما آیا میتوان با ساخت بنای مشترک در این اراضی، مشکل ازدحام را حل کرد؟ آیا ساخت چنین بنایی جایز است؟ هیئت کبار علمای عربستان سعودی، با تمسک به ادلهای چون سد ذرائع و سیره رسول الله و روایتی از عایشه، به حرمت ساخت هرگونه بنایی، حتی بنای مشترک در این اراضی، فتوا داده است؛ اما با بررسی ادله ایشان، معلوم میشود که هیچ یک از این ادله توان اثبات حکم حرمت برای ساخت بنای مشترک در منا را ندارد و در مقابل، مقتضای برائت اصلیه و عمومات قاعده حل و عمومیت حق ارتفاق و سیره ثابت مسلمین از زمان رسول الله و روایتی از امام کاظم(ع)، ادلههایی قطعی است که جواز ساخت بنای مشترک در اراضی منا را اثبات میکند.
بابرتی، محمد بن محمد، (بیتا)، العنایة شرح الهدایة، دارالفکر.
باکستانی، زکریا بن غلام قادر، (۱۴۲۳)، من أصول الفقه علی منهج أهل الحدیث، دارالخراز.
برقی، احمد بن محمد، (۱۳۷۱)، المحاسن، قم، دارالکتب الإسلامیة.
بیهقی، احمد بن حسین، (۱۴۲۴)، السنن الکبری، بیروت، دارالکتب العلمیة.
ترمذی، محمد بن عیسی، (۱۳۹۵ق)، سنن الترمذی، مصر، شرکة مکتبة ومطبعة مصطفی البابی الحلبی.
تویجری، محمد بن إبراهیم، (۱۴۳۰)، موسوعة الفقه الإسلامی، بیت الأفکار الدولیة.
ثعالبی، عبدالملک بن محمد، (۱۴۱۴)، فقه اللغة، بیروت.
جمعی از پژوهشگران، زیر نظر سیدمحمود هاشمی شاهرودی، (۱۴۲۳)، موسوعة الفقه الإسلامی طبقا لمذهب أهل البیت:، قم، مؤسسه دائرةالمعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت:.
جوهری، اسماعیل بن حماد، (۱۳۷۶)، الصحاح، بیروت.
جیزانی، محمد بن حسین، (۱۴۲۷)، معالم أصول الفقه عند أهل السنة والجماعة، دارابن الجوزی.
حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله، (۱۴۱۱)، المستدرک علی الصحیحین، بیروت، دارالکتب العلمیة.
حر عاملی، محمد بن حسن، (۱۴۰۹)، وسائل الشیعة، قم، مؤسسه آل البیت:.