TY - JOUR ID - 39875 TI - حج حِسبی و فروعات آن JO - پژوهشنامه حج و زیارت JA - HZRC LA - fa SN - 2538-1768 AU - ملک افضلی, محسن AD - استاد جامعه المصطفی العالمیه Y1 - 2020 PY - 2020 VL - 5 IS - 1 SP - 35 EP - 61 KW - حج حسبی KW - نیابت حج KW - ودیعه KW - روایت برید عجلی KW - اذن حاکم KW - واجبات مالی میّت DO - N2 - از مسائلی که به استناد صحیح بُ ِ رید عجلی از امام صادق(ع)  مورد بررسی فقهای متقدم و متأخر قرار گرفته، مســئله انجام شدن حج کسی است که مالی را نزد دیگری به ودیعه گزارده. چه ِ بســا ورثه شخص مستطیع فوتشــده، از انجام شدن حج وی خودداری کنند یا آنکه اجازه انجام دادن آن را به امین ندهند که روایت مذکور، حکم اجمالی این مســئله را بیان کرده اســت. وجه نامگذاری نویســنده از چنین حجی به «حج حســبی»، ازآنروست که حج مستقرشده بر میت، نباید ترک شــود و بر کســی که مالی از او در اختیار دارد، واجب است آن را بهعنوان یکی از امور حســبی بهجا آورد. ذیل این مسئله، فروعات متعددی قرار دارد؛ اما فقها صرفاً بر اصل مســئله وجوب بهجاآوردن حج از ســوی ودیعهگیرنده، فیالجمله اتفاق دارنــد و در فروعاتیّ نظیر امکان تســری حکم مندرج در روایت به دیگر واجبات مالی و دیون، ســرایت این حکم به ســایر ایادی، وجوب اذن حاکم و… ّ ، اختلاف نظرهای جدی وجود دارد. مقاله پیشرو با هدف بازپژوهی اصل این حکم و ارائه تقسیمی جامع از اقوال فقها درباره مهمترین فروعات آن، با روش اسنادی و تحلیلی و در جهت اثبات این فرضیه سامان یافته است که: انجام شدن حج حسبی، اختصاص به ودیعه ندارد و اذن حاکم در آن شرط نیست؛ اگرچه برای پرهیز از اختلافات بعدی، کسب اجازه از حاکم اسلامی، امری نیکوست و همه شروط مقرر در جهت حفظ مصلحت متوفا، نایب و ورثه است. UR - https://journal.hzrc.ac.ir/article_39875.html L1 - https://journal.hzrc.ac.ir/article_39875_9c9ef64aaed11b87a740692e80da7490.pdf ER -