TY - JOUR ID - 33296 TI - تحلیل بحران‌آفرینی معاویه در مناسک آخرین حج دوران خلافت امام علی (ع) JO - پژوهشنامه حج و زیارت JA - HZRC LA - fa SN - 2538-1768 AU - عباسی, علی اکبر AD - استادیار گروه تاریخ دانشگاه اصفهان Y1 - 2017 PY - 2017 VL - 2 IS - 2 SP - 89 EP - 105 KW - حج KW - امیرالحاج KW - قُثَم بن عباس KW - یزید بن شجره KW - علی(ع) KW - معاویه DO - N2 - در چهار مراسم حج در دوران خلافت امیرالمؤمنین، علی(ع) منصب مهم امیرالحاج از سوی آن بزرگوار به فرزندان عباس بن عبدالمطلب واگذار شد. موقعیت عباس و فرزندانش در مکه نسبتاً ممتاز بود. در آخرین حج دوران خلافت امیرالمؤمنین(ع) این مسئولیت به قُثَم بن عباس واگذار شد، اما معاویه هم به فکر افتاد که امیرالحاجی را از طرف خود به مکه ارسال کند. این تصمیم معاویه به بحرانی در امر حج منجر شد و خطر درگیری و خونریزی در حرم امن الهی به وجود آمد. اما هدف معاویه از دامن زدن به این بحران چه بود و چه عواملی در جلوگیری از خونریزی در کعبه مؤثر واقع شد؟ در این پژوهش با روش توصیفی ـ تحلیلی به بررسی زمینه‌های ایجاد این بحران و چگونگی حل آن می­پردازیم. در واقع استحکام قدرت معاویه در شام و بیشتر از آن نافرمانی مردم کوفه از امام علی (ع) پس از نهروان باعث تصمیم معاویه در غارت قلمرو حکومت امام بود و یکی از این غارت‌ها فرستادن امیرالحاجی در برابر امیرالحاج خلیفه منتخب مهاجر و انصار در سال 39 قمری برای بهره‌برداری سیاسی و تبلیغی به نفع امویان بود و درایت قثم بن عباس، نماینده امام علی(ع) و حاکم مکه و نرمخویی یزید بن شجره، نماینده معاویه نسبت به سایر سرداران غارتگر وی و نیز پادرمیانی بزرگان مکه، مانع از خونریزی بزرگی در حرم امن الهی شد و بحرانی را که یاغی شام در برابر نماینده خلیفه وقت به وجود آورد، بدون خونریزی در حرم امن الهی پایان داد. UR - https://journal.hzrc.ac.ir/article_33296.html L1 - https://journal.hzrc.ac.ir/article_33296_135506cebdb5336c3384014e75724cbd.pdf ER -