حوزه نمایندگی ولیفقیه در امور حج و زیارت
پژوهشنامه حج و زیارت
2538-1768
2538-1760
4
2
2020
02
20
خروج از مکه بعد از عمره تمتع و تعیین محدوده آن
7
27
FA
مهدی
ساجدی
دانشجوی دکتری دانشگاه تهران- پردیس فارابی
mehdisajedi85@yahoo.com
محمدرسول
آهنگران
استاد دانشگاه تهران- پردیس فارابی
ahangaran@ut.ac.ir
تحقیق پیش رو به بررسی حکم خروج از مکه پس از ادای عمره تمتع، با توجه به توسعه این شهر در عصر حاضر پرداخته است. نتایج این تحقیق، که به صورت کتابخانهای و نرمافزاری و با تحلیل ادله صورت گرفته، حاکی از این است که حکم خروج از مکه توسعه یافته کنونی، تابع رأی فقیه در اصل حکم خروج از مکه است؛ به این معنا که اگر فقیه معتقد باشد نهی از خروج از مکه، ارشادی یا به دلیل رعایت و محافظت بر زمان ادای حج است، خروج از مکه بدون حاجت یا با فرض علم به عدم فوت حج، جایز است؛ اما اگر معتقد باشد که محافظت بر زمان ادای حج، حکمت نهی از خروج اســت، متعلق حرمت، خروج از آخرین نقطه مسکونی شهر مکه در زمان حاضر و نه در عصر صدور روایات است؛ زیرا نظر عرف در تطبیق مفهوم «شهر مکه» بر مصداق آن، معتبر نیســت و دراینباره باید به رأی فقیه مراجعه کرد. در این صورت، فقیه ممکن است با توجه به روایات وارد در موضوع قصر نماز در ســفر، محدوده شهر مکه را تا جایی بداند که خانههای مسکونی شهر توسعه یافته است. در داوری این دیدگاهها با توجه به ظهور روایات، به نظر میرسد عقیده ارشادی بودن نهی و جواز خروج از مکه به طور مطلق، به صواب نزدیکتر باشد.
خروج از مکه,توسعه,عمره تمتع,عرف,حج تمتع
https://journal.hzrc.ac.ir/article_36747.html
https://journal.hzrc.ac.ir/article_36747_23b2e3e562ef2de400d11e67a04eec72.pdf
حوزه نمایندگی ولیفقیه در امور حج و زیارت
پژوهشنامه حج و زیارت
2538-1768
2538-1760
4
2
2020
02
20
واکاوی فقهی تقدیم طواف حج، و سعی بر وقوفین
29
44
FA
مهدی
صاحبی فرد
دانشجوی دکترای فقه و حقوق اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی
mehdisahebifard1174@gmail.com
احمد رضا
خزائی
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی
khazaei@gmail.com
تحقیق پیشرو به بررسی حکم جواز تقدیم طواف حج و سعی بین صفا و مروه بر وقوف در سرزمین عرفات و مشــعر میپردازد. تتبع در کلمات فقها نشان میدهد که درباره حکم تقدیم این مناسک، اختلاف هســت. از دیدگاه مشهور فقها، تقدیم این مناسک در حال اختیار، برای عموم حجگزاران جایز نیست. آنان با استناد به برخی روایات صحیح، معتقد شدهاند که فقط حجگزاران معذور همچون سالخوردگان، افراد مریض و معلول و بانوانی که از پیشامد قاعدگی ترساناند، میتوانند مناسک مورد گفتگو را بر وقوفین مقدم سازند؛ اما در مقابل، برخی فقها اعتقادشــان بر این امر سامان یافته که تقدیم طواف حج و سعی، برای عموم حجگزاران جایز و البته مکروه اســت و افضل این اســت که حجگزاران، چنانچه عذری ندارند، این مناسک را به تأخیر اندازنــد و در زمان خودش انجام دهند.<br /> نتایج این تحقیق، که به صورت کتابخانهای ونرمافزاری و با تحلیل ادله و روایات صورت گرفته، بیانگر این است که اسناد شرعی دال بر جواز تقدیم، با نظر مشهور فقها مساعد نیست و جواز تقدیم در حال اختیار، هرچند با کراهت همراه است، مطابق صواب به نظر میرسد.
طواف حج,سعی,وقوفین,تقدیم مناسک,معذورین
https://journal.hzrc.ac.ir/article_39777.html
https://journal.hzrc.ac.ir/article_39777_5294365bc3bc61ed1e58a593e65ca1f6.pdf
حوزه نمایندگی ولیفقیه در امور حج و زیارت
پژوهشنامه حج و زیارت
2538-1768
2538-1760
4
2
2020
05
21
جلوه های هجرت در حج از منظر عرفای مسلمان قرن پنجم و ششم هجری قمری
45
74
FA
سیدمحمد
قاضی عسکر
دانشــجوی دکترای عرفان اسلامی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
mohamad.ghaziaskar@gmail.com
محمدتقی
فعالی
دانشیار گروه عرفان اسلامی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
m.faali@yahoo.com
علی
شیخ الاسلامی
استاد گروه عرفان اسللمی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
mogh1984@gmail.com
هادی
وکیلی
دانشیار گروه مطالعات تطبیقی عرفان، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران
drhvakili@gmail.com
هجرت، عاملی تعیین کننده در حیات فردی و اجتماعی انسانهاســت. مفهوم هجرت در اســلام، به حرکت پیامبر(ص) به همراه عدهای از مسلمانان از مکه به مدینه محدود نمیشود؛ بلکه همچون حکمی کلی خطاب به انســان، در همه زمانها و مکانها جریان داشته و دارای جلوههای گوناگون ظاهری و باطنی است. حج از ارکان اسلام و از عباداتی میباشد که از زمان آدم(ع) در همه ادوار تاریخی انجام میشده است.<br /> پژوهش حاضر، با روش کتابخانهای و اسنادی و با اســتناد به قرآن کریم، روایات معتبر و نظرات عرفای شــاخص مسلمان قرون پنجم و ششــم همچون قشیری، خواجه عبدالله انصاری، غزالی، عین القضات همدانی و رشــیدالدین میبدی، به بررسی جلوههای مختلف هجرت در حج میپردازد و بیان میکند که حج در بُعــد ظاهر و باطن، مصداق کامل هجرت است و دیگر جلوههای متفاوت هجرت از قبیل: سفر، سیاحت و عبرت، هجرت از دارالکفر به دارالاسلام، هجرت از سرزمین ظلم، هجرت به معنای موت و انتقال از دنیا به آخرت، هجرت برای کسب علم، هجرت از گناه و بدی و پلیدی، هجرت برای معرفت امام(ع) و سیر به سوی خدا، در حج نمایان اســت. جامع تمام جلوهها در حج، هجرت از بدی و پلیدی است که البته برتری معرفت امام(ع) ،بر دیگر جلوهها مشهود است.
هجرت,حج,سفر,سیر,سلوک,عرفان اسلامی
https://journal.hzrc.ac.ir/article_39778.html
https://journal.hzrc.ac.ir/article_39778_df6bb32d280e29f386141d4cab218f43.pdf
حوزه نمایندگی ولیفقیه در امور حج و زیارت
پژوهشنامه حج و زیارت
2538-1768
2538-1760
4
2
2020
02
20
سنّت زیارت عتبات عالیات، به عنوان بخشی از آداب معنوی سفر حج
75
94
FA
احمد
خامه یار
دانشجوی دکترای تاریخ و تمدن اسلامی دانشگاه تهران
ahmad.khamehyar@gmail.com
مشــاهد مقدس امام علی(ع) و امام حســین(ع) و دیگر امامان مدفون در عراق، با ساخت بناهای بزرگ بر آنها در سده ســوم و چهارم هجری، رفته رفته مورد توجه و اهتمام روزافزون عموم مســلمانان قرار گرفت. در آن دوره، شــهرهای بغداد و کوفه، دو مبدأ بسیار مهم برای سفرهای حج بود و بسیاری از کاروانهایی که از سرزمینهای شرقی اسلامی همچون ایران، خراسان و آسیای میانه راهی سفر حج میشدند، در مسیر خود از خاک عراق میگذشتند و گاه در مسیر، دو حرم مطهر امام علی(ع)و امام حسین(ع)را نیز زیارت میکردند.<br /> پژوهش حاضر، بر آن است تا به شیوه توصیفی و با استقصای حداکثری شواهد و مدارک تاریخی شامل متون و منابع مکتوب (همچون راهنمانگاریها و ســفرنامههای حج) و اسناد تصویری کهن (نظیرطومارهای گواهینامه حج و طومارهای زیارتی شیعی،) نشان دهد که زیارت عتبات عالیات، به تدریج با سفرهای حج مسلمانان شماری از سرزمینهای اسلامی ارتباط یافته است و بسیاری از کاروانهای حج که در مســیر خود از عراق عبور میکردند، به عنوان بخشی از آداب معنوی سفر حج، به زیارت مشاهد ائمه(ع) در عراق، به ویژه دو آستان مقدس علوی و حسینی، تقید داشتهاند.
سفرهای حج,زیارت,عتبات عالیات,آستان امام علی (ع),آستان امام حسین (ع),عراق
https://journal.hzrc.ac.ir/article_39779.html
https://journal.hzrc.ac.ir/article_39779_27a84b166fd52ac8ee657435911e521a.pdf
حوزه نمایندگی ولیفقیه در امور حج و زیارت
پژوهشنامه حج و زیارت
2538-1768
2538-1760
4
2
2020
02
20
رضایتمندی و زیارت (مورد مطالعه : زائران ایرانی در پیاده روی اربعین 1398 در عراق)
95
121
FA
غلامرضا
تاج بخش
عضو هیئت علمی و دانشیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه آیت الله العظمی بروجردی
tajbakhsh@abru.ac.ir
پژوهش پیــشرو، با توجه به فرصتهای مادی، معنوی و فرهنگی که پیادهروی اربعین در عراق به ارمغان میآورد، در راستای توسعه گردشگری مذهبی و با هدف بررسی رضایتمندی زائران ایرانی در جامعه میزبان صورت گرفته است.<br /> برای رسیدن به اهداف تحقیق، از دو روش اسنادی و میدانی استفاده شده. پژوهش با روش کیفی از نوع پدیدارشناختی توصیفی صورت گرفته و اطلاعات مورد نظر از طریق ابزار مشاهده و مصاحبه نیمهساختاریافته جمعآوری شده. حجم نمونه، شامل 27زائر ایرانی است که برای انتخاب آنها از نمونهگیری هدفمند و در دسترس استفاده شده.<br /> یافتهها نشــان میدهند که رضایتمندی در بُعد زیرساختهای فضایی (محیطی)، پایین است؛ ولی میزان رضایتمندی زائران در ابعاد فرهنگی، اجتماعی و دینی در سطح مطلوبی قرار دارد. همچنین برخی نیازهای اساسی زائران، عبارتاند از: افزایش ناوگان حمل و نقل، نظارت جدی بر نرخگذاری کرایهها، افزایش زیرساختهای ارتباطی مخابراتی، فراهم کردن امکانات سرمایشی، بهداشتی، اسکان مناســب، تعریض و رفع اشکالات فنی جادهها به منظور کاهش خطرات جاده ای، ایجاد مراکز فرهنگی بیشتر برای پاسخگویی به سؤالات و شبهات.
گردشگری مذهبی,پیاده روی اربعین,رضایتمندی,عراق
https://journal.hzrc.ac.ir/article_39780.html
https://journal.hzrc.ac.ir/article_39780_819b2080718b1d7225e3153e5df88bc3.pdf
حوزه نمایندگی ولیفقیه در امور حج و زیارت
پژوهشنامه حج و زیارت
2538-1768
2538-1760
4
2
2020
02
20
تعینات ساختاری در روابط ایران و عربستان؛ از دکترین دوستونی تا پس از بهار عربی
123
148
FA
سید محمد
حسینى
استادیار گروه حقوق و علوم سیاسی دانشکده حقوق دانشگاه ازاد اسلامى واحد تهران مرکزی
hosseini.seyed.m@gmail.com
مقاله پیشرو با بررســی تطبیقی و تحلیل تاریخی، به دلایل تداوم تقابل ایران و عربستان طی نیم قرن اخیر میپردازد و مدعی است الزامات ساختاری قدرت در سطح نظام بین الملل و وضعیت موازنه قدرت در سطح منطقهای، مهمترین مؤلفههای تعینزا در تداوم تنش و تقابل میان ایران و عربستان اســت. مقاله پس از تبیین نظری دو شکل ایجابی و سلبی، به تحلیل تاریخی میپردازد و روابط ایران و عربســتان را در مقاطع خروج انگلســتان از خلیج فارس و دکترین دوستونی نیکسون، انقلاب اسلامی، جنگ ایران و عراق، حمله صدام به کویت در1991 میلادی، حمله امریکا به عراق در 2003میلادی، جنگ 33روزه اسرائیل علیه حزب الله لبنان و در نهایت، روابط ایران و عربستان پس از بهار عربی در 2010میلادی، تحلیل و تبیین نظری میکند. در پایان نیز راهکارهایی برای مدیریت تقابل دو کشــور ارائه میدهد. روش پژوهش، توضیحی ـ تبیینی ـ تجویزی است.
ایران,عربستان,موازنه قدرت,تعینات ساختارى,خاورمیانه
https://journal.hzrc.ac.ir/article_39781.html
https://journal.hzrc.ac.ir/article_39781_e496ff690ecd8d1adf91d5ed0b14b3ee.pdf