%0 Journal Article %T پژوهشی در چالش‌های حج مغرب اسلامی %J پژوهشنامه حج و زیارت %I حوزه نمایندگی ولی‌فقیه در امور حج و زیارت %Z 2538-1768 %A سامانی, سید محمود %D 2021 %\ 02/19/2021 %V 5 %N 3 %P 147-179 %! پژوهشی در چالش‌های حج مغرب اسلامی %K مغرب اسلامی %K چالش سیاسی %K چالش اجتماعی %K مسیر حج %K چالش اقتصادی %K کاروان مغرب %R %X مغرب اسلامی به کشورهای حد فاصل مصر تا اقیانوس اطلس، شامل لیبی، تونس، الجزایر، مراکش، موریتانی و ‌اندلس گفته می‌شود. این سرزمین وسیع از جهات متعدد دارای اهمیت است و حدود صد میلیون مسلمان در آن ساکنند. حجگزاری آنان در ادوار مختلف با چالش‌هایی اعم از طبیعی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی، و نیز چالش‌های خارجی، به‌ویژه استعمار، مواجه بوده است. این مقاله، که به روش توصیفی ـ تحلیلی است، در پی پاسخ به این پرسش است که حجگزاری مردم مغرب در کشورهای مبدأ، طول مسیر و در موسم حج با چه چالش‌هایی مواجه است. برآیند مقاله حاکی از آن است که به رغم وجود چالش‌هایی برای زائران بیت الله الحرام، آنان جز در برهه‌هایی فریضه الهی خود را انجام می‌دادند. البته سختگیری استعمارگران بر مسلمانان در برخی از کشورهای مغرب اسلامی، مانند الجزایر و لیبی، حجگزاری آنان را با مشکل اساسی مواجه می‌ساخت. رقابت و درگیری میان امیران مکه و رقابت دولت‌های قدرتمند برای سیادت بر حرمین شریفین نیز از چالش‌های حج مغرب اسلامی بوده است. %U https://journal.hzrc.ac.ir/article_242876_79ed5101a24b87acc4cad6c992389219.pdf